Comics | Αστερίξ

Μετά από αδικαιολόγητη (το ομολογώ) απουσία ενός – και πλέον – έτους(!), η στήλη Comics επιστρέφει με ένα ολοκαίνουριο αφιέρωμα. Αυτήν τη φορά δεν θα ασχοληθούμε με ένα σχεδιαστή, αλλά με ένα ολόκληρο έργο, τις ιστορίες του μοναδικού Αστερίξ. Ας πάρουμε τα πράγματα όμως απ’ την αρχή.


Η αρχή

Τι γίνεται όταν ένας κορυφαίος σεναριογράφος συναντηθεί με έναν καταπληκτικό σκιτσογράφο; Η απάντηση είναι απλή: ένα από τα μεγαλύτερα έργα της ένατης τέχνης που παραμένει αναλλοίωτο στο χρόνο.

Η αρχή έγινε λοιπόν όταν ο σεναριογράφος Ρενέ Γκοσίνι, γνωστός και από το έργο του στη πασίγνωστη σειρά εικονογραφημένων σχεδίων Λούκυ Λουκ, και ο σκιτσογράφος Αλμπέρ Ουντερζό, σε ηλικίες 33 και 32 ετών αντίστοιχα, δημοσιεύουν την πρώτη ιστορία του Αστερίξ στις 29 Οκτωβρίου του 1959 στο γαλλόφωνο περιοδικό Pilote, με μορφή εικονογραφημένης ιστορίας σε συνέχειες.

Το 1961 όμως, όλες αυτές οι ιστορίες μαζεύονται και συνθέτουν το πρώτο βιβλίο Αστερίξ με τίτλο "Asterix le Gaulois". Από εκείνο το σημείο και μετά, ο Αστερίξ δημοσιεύεται με αυτήν τη μορφή βιβλίου σε ετήσια γενικά βάση.

Υπόθεση

Βρισκόμαστε στο 50 π.Χ. Στον τότε κόσμο κυριαρχεί η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία έχοντας ήδη κατακτήσει σχεδόν όλες τις χώρες στα παράλια της Μεσογείου από την Αίγυπτο μέχρι και τη Γαλατία (σ.σ. Γαλλία). Όλη η Γαλατία έχει πέσει λοιπόν στα χέρια των Ρωμαίων. Όλη; Όχι! Ένα χωριό ανυπότακτων Γαλατών αντιστέκεται ακόμη και θα αντιστέκεται για πάντα στους εισβολείς. Οι κάτοικοι του μικρού αυτού χωριού χάρη στο μαγικό φίλτρο που παρασκευάζει ο δρυΐδης Πανοραμίξ και που τους δίνει υπερφυσική δύναμη, συνεχίζουν να αντιστέκονται στις επίμονες προσπάθειες του Ιουλίου Καίσαρα να τους υποτάξει.

Ο Αστερίξ, ένας κοντός και δαιμόνιος Γαλάτης, μαζί με τον αχώριστο φίλο του, τον τεράστιο Οβελίξ, πάντα καταφέρνουν, με τη βοήθεια του μαγικού φίλτρου, της εξυπνάδας αλλά και της καλής τους τύχης, να χαλάσουν τα σχέδια του Ρωμαίου Αυτοκράτορα. Στο τέλος κάθε βιβλίου, η νίκη επί των Ρωμαίων γιορτάζεται με ένα μεγάλο τσιμπούσι με αγριογούρουνα (αφού πρώτα δεθεί και φιμωθεί ο βάρδος Κακοφωνίξ).

Η επιτυχία του Αστερίξ

Η τεράστια επιτυχία που γνώρισε (και γνωρίζει) ο Αστερίξ οφείλεται κατά κύριο λόγο στη διαφορετικότητα του από άλλα έργα της ένατης τέχνης και η χρησιμοποίηση πρωτοποριακών τεχνικών για την εποχή, τόσο σχεδιαστικά αλλά κατά κύριο λόγο στο σενάριο. Εμείς θα σταθούμε στις δυο βασικότερες:

1. Τα εθνικά στερεότυπα που χρησιμοποιούνται στις διάφορες περιπέτειές του Αστερίξ όπου τον βλέπουμε να γυρίζει πολλές χώρες. Σε κάθε χώρα συναντά τα σύγχρονα στερεότυπα για τον κάθε λαό επιτρέποντας έτσι στο κόμιξ να πάρει ένα παγκόσμιο χαρακτήρα. Μερικά εθνικά στερεότυπα που βλέπουμε είναι:

· Οι Γότθοι είναι πειθαρχημένοι και μιλιταριστές, αποτελούνται από πολλές φυλές που πολεμούν μεταξύ τους (αναφορά στη Γερμανία πριν τον Μπίσμαρκ), ενώ φορούν το χαρακτηριστικό κράνος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου.

· Οι Ελβετοί είναι ουδέτεροι, τρώνε fondue, έχουν μανία με την καθαριότητα και με τα ρολόγια (κλεψύδρες) και σέβονται πάνω απ' όλα το τραπεζικό απόρρητο.

· Οι Βρετανοί είναι φλεγματικοί, ψύχραιμοι, πίνουν κάθε μέρα στις 5 ζεστό νερό με μια σταγόνα γάλα (μέχρι να τους φέρει ο Αστερίξ το τσάι), πίνουν χλιαρή μπύρα, τρώνε άνοστα βραστά φαγητά με σάλτσα μέντας.

· Οι Κορσικανοί είναι οξύθυμοι, πατριώτες, έχουν βεντέτες μεταξύ τους και κοιμούνται απαραιτήτως το μεσημέρι.

· Οι Έλληνες τρώνε "γεμιστά αμπελόφυλλα", πίνουν ρετσίνα και έχουν πάντα έναν ξάδερφο για την κατάλληλη δουλειά.

· Οι Νορμανδοί πίνουν ακατάσχετα, δε γνωρίζουν το φόβο (προσπαθούν να τον ανακαλύψουν) και στη χώρα τους η νύχτα διαρκεί έξι μήνες.

· Οι Βέλγοι μιλάνε με περίεργη προφορά και σνομπάρουν τους Γαλάτες.

2. Η χρησιμοποίηση καρικατούρων από σύγχρονα πραγματικά πρόσωπα, κάνοντας το έτσι πιο σχετικό με τη σημερινή εποχή και καθιερώνοντας το ως πιο ταιριαστό σε άτομα διάφορων ηλικιών. Μερικά παραδείγματα είναι οι: Ζακ Σιράκ, Μπενίτο Μουσολίνι, Σον Κόνερι, οι Beatles και ο Άρνολντ Σβαρτζενέγκερ. Σχετικό είναι επίσης και το στοιχείο του αναχρονισμού (που πρώτος χρησιμοποίησε ο Όμηρος στα έπη του). Βλέπουμε δηλαδή στοιχεία ή αντικείμενα μια άλλης εποχής (π.χ. της σύγχρονης εποχής) να χρησιμοποιούνται στις περιπέτειες των ανυπότακτων Γαλατών.


Ο παγκόσμιος Αστερίξ

Ο Αστερίξ έγινε αμέσως αγαπητός, κατά κύριο λόγο στη Γαλλία, και εξαπλώθηκε με πολύ γρήγορους ρυθμούς σε όλο τον κόσμο. Έχει μέχρι σήμερα σημειώσει πάνω από 280 εκατομμύρια πωλήσεις και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 100 γλώσσες αλλά και διαλέκτους (μεταξύ των οποίων και στην Κρητική, Κυπριακή και Ποντιακή), έχει μάλιστα μεταφραστεί και στα Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά (με την τελευταία να προσδίδει ένα ρεαλιστικό τόνο στη σειρά όντας η καλτ γλώσσα της σειράς).

Επιπλέον στη Γαλλία λειτουργεί θεματικό πάρκο με το όνομα "Χωριό του Αστερίξ" με τεράστια επισκεψιμότητα (έρχεται δεύτερο μετά την Disneyland).

Πολλά από τα βιβλία του Αστερίξ έχουν γίνει ταινίες, υπάρχουν αρκετές παραγωγές κινουμένων σχεδίων καθώς επίσης και βιντεοπαιχνίδια.

Ο Αστερίξ στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα ο Αστερίξ κυκλοφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 από τις εκδόσεις Σπανός. Το 1978 τα δικαιώματα αποκτά η AΝGLO-HELLENIC AGENCY η οποία κυκλοφόρησε σταδιακά όλα τα τότε υπάρχοντα άλμπουμ της σειράς. Από το 1989 οι ιστορίες του Αστερίξ κυκλοφορούν από τη Μαμούθ COMIX σε άλμπουμ των 50 περίπου σελίδων.

Επίλογος

Με το θάνατο του Ρενέ Γκοσίνι το 1977 οι ιστορίες μπήκαν σε δεύτερη μοίρα αφού οι κληρονόμοι του τεράστιου αυτού σεναριογράφου διεκδίκησαν και την τελευταία ρανίδα χρήματος χωρίς να νοιαστούν για τη συνέχεια του έργου. Ευτυχώς δεν τα κατάφεραν και το ανυπότακτο πνεύμα του Αστερίξ θριάμβεψε και πάλι.

Οι ιστορίες αυτών των ανυπότακτων Γαλατών άλλαξαν τη ροή της ένατης τέχνης στην Ευρώπη, που ακολουθούσε μέχρι τότε καταϊδρωμένη την Αμερική και την Ιαπωνία. Έγινε το σημείο αναφοράς και η αγαπημένη συνήθεια μικρών και μεγάλων ανά το παγκόσμιο και τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει αυτή τη δυναμική όσα χρόνια και να περάσουν. Άλλωστε ο Αστερίξ έχει πάντα το μαγικό ζωμό.

by Louis