Fabrizio de Andre - "Don Raffae" (song)

Το σημερινό τραγούδι της ημέρας έχει μια πολύ μεγάλη ιστορία. Κατ' αρχήν, το ερμηνεύει ο Fabrizio de Andre (Φαμπρίτσιο ντε Αντρέ), ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους ποιητές και τραγουδοποιούς της Ιταλίας, ο οποίος έγραφε μπαλάντες για τους περιθωριοποιημένους, τους επαναστάτες και τους άτυχους της κοινωνίας και ο οποίος θεωρούταν σύμβολο για μια μεγάλη ομάδα νέων της δεκαετίας του '60 και του '70. Στην Ελλάδα κάποια από τα τραγούδια του έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, όπως για παράδειγμα το "Προσοχή στον Γορίλα" που ερμηνεύει ο Χρήστος Θηβαίος.

Κατά δεύτερο λόγο, το συγκεκριμένο τραγούδι διηγείται μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία. Είναι η ιστορία ενός σωφρονιστικού υπαλλήλου (φύλακα) στις φυλακές της Νάπολης στις οποίες φέρνουν έναν αρχιμαφιόζο. Ο διάλογος μεταξύ του υπαλλήλου και του μαφιόζου αποκαλύπτει με τον πιο γλαφυρό και ειρωνικό τρόπο τους μηχανισμούς που συντελούν στην διαιώνιση του φαινομένου της μαφίας. Αν και ο ντε Αντρέ δεν ήταν από την Νάπολη, το τραγούδι είναι γραμμένο στην ναπολιτάνικη διάλεκτο (βέβαια οι αναγνώστες του Γλεντιού δεν έχουν πρόβλημα, γιατί είναι ήδη εξοικειωμένοι με την διάλεκτο αυτή). Επειδή οι στίχοι έχουν πολύ μεγάλη σημασία, κάτω από τους ναπολιτάνικους στίχους σας δίνουμε και την μετάφρασή τους στα ελληνικά.

Don Raffae

Io mi chiamo Pasquale Cafiero
e son brigadiero del carcere oine'
io mi chiamo Cafiero Pasquale
sto a Poggioreale dal '53
e al centesimo catenaccio
alla sera mi sento uno straccio
per fortuna che al braccio speciale
c'e' un uomo geniale che parla co'mme.
Tutto il giorno con quattro infamoni
briganti, papponi, cornuti e lacche'
tutte ll'ore co' 'sta fetenzia
che sputa minaccia e s''a piglia co' mme
ma alla fine m'assetto papale
mi sbottono e mi leggo 'o ggiurnale
mi consiglio con don Raffae'
mi spiega che penso e bevimm''o ccafe'.
Ah, che bellu ccafe'
sulo 'n carcere 'o sanno fa'
co' 'a recetta ch'a Cicirinella
compagno di cella ci ha dato mamma'.

Prima pagina venti notizie
ventuno ingiustizie e lo Stato che fa
si costerna, s'indigna, s'impegna
poi getta la spugna con gran dignita'.
Mi scervello. mi asciugo la fronte
per fortuna c'e' chi mi risponde
a quell'uomo sceltissimo e immenso
io chiedo consenso, a don Raffae'.
Un galantuomo che tiene sei figli
ha chiesto una casa e ci danno consigli
l' assessore che Dio lo perdoni
'ndentro 'a roulotte ci alleva i visoni.
Voi vi basta una mossa, una voce
c'a 'stu Cristo ci leva 'na croce.
Con rispetto, s'e' fatto le tre
vulite 'a spremuta o vulite 'o caffe'?
Ah, che bellu ccafe'
sulo 'n carcere 'o sanno fa'
co' 'a recetta ch'a Cicirinella
compagno di cella ci ha dato mamma'
Ah, che bellu ccafe'
sulo 'n carcere 'o sanno fa'
co' 'a recetta di Cicirinella
compagno di cella precisa a mamma'

'Cca ci sta l'inflazione, la svalutazione
e la borsa ce l'ha chi c'e' l'ha
io non tengo compendio che chillo stipendio
e' un ambo se sogno a papa'
Aggiungete mia figlia Innocenza
vuo' 'o marito, nun tiene pazienza
non vi chiedo la grazia pe'mme
vi faccio la barba o la fate da se'?
Voi tenete un cappotto cammello
che al maxi-processo eravate 'o cchiu bello,
un vestito gessato marrone
cosi' ci e' sembrato alla televisione
pe 'ste nozze vi prego Eccellenza
mi prestasse pe' ffare presenza
io gia' tengo le scarpe e 'o gile'
gradite 'o Campari o vulite 'o ccafe'?
Ah, che bellu ccafe'
sulo 'n carcere 'o sanno fa'
co' 'a recetta ch'a Cicirinella
compagno di cella ci ha dato mamma'.
Ah, che bellu ccafe'
sulo 'n carcere 'o sanno fa'
co' 'a ricetta di Cicirinella
compagno di cella preciso a mamma'.
Qui non c'e' piu' decoro, le carceri d'oro
ma chi ll'ha mai viste, chissa'
cheste so' fatiscenti pe' cchisto 'e fetienti
si tengono l'immunita'
don Raffae' voi politicamente
io vi giuro sarebbe 'nu santo
ma a'cca dinto voi state a paga'
e fora chist'atre se stanno a spassa'.
A proposito, tengo nu frate
che da quindici anni sta disoccupato
chillo ha fatto cinquanta concorsi
novanta domande e duecento ricorsi
voi che date conforto e lavoro,
Eminenza, vi bacio e v'imploro
chillo dorme cu mamma e cu mme
che crema d'Arabia ch'e' cchistu ccafe

Μετάφραση στα Ελληνικά

Ονομάζομαι Pasquale Cafiero
και είμαι φύλακας στις φυλακές
ονομάζομαι Cafiero Pasquale
και είμαι στο Poggioreale (φυλακές της Νάπολης) από το ’53
και στην εκατοστή αλυσίδα που κλείνω
το βράδυ είμαι ένα κουρέλι
ευτυχώς στην ειδική πτέρυγα
υπάρχει ένας τετραπέρατος άνδρας που μιλάει μαζί μου
Όλη την ημέρα με κάποιους κακόφημους
ληστές, ρουφιάνους, κερατάδες και λακέδες
όλες τις ώρες με αυτούς τους βρωμιάρηδες
που εκτοξεύουν απειλές και τα παίρνουν μαζί μου
αλλά στο τέλος παίρνω την στάση του πάπα
ξεκουμπώνομαι και διαβάζω την εφημερίδα
συμβουλεύομαι τον Don Raffae’
μου εξηγεί τι σκέφτομαι και πίνουμε έναν καφέ
Α, τι ωραίος καφές
μόνο στην φυλακή ξέρουν να τον κάνουν
με την συνταγή που μας έδωσε η μαμά του
Cicirinella, συγκάτοικου στο κελί
Πρώτη σελίδα, είκοσι ειδήσεις
εικοσιμία αδικιες και το κράτος τι κάνει;
Θλίβεται, αγανακτεί, δεσμεύεται
και μετά πετάει το σφουγγάρι με μεγάλη αξιοπρέπεια
Τρελαίνομαι, σκουπίζω το μέτωπό μου
ευτυχώς υπάρχει κάποιος ο οποίος μου απαντάει
σε αυτόν τον επίλεκτο και τεράστιο άντρα
εγώ ζητάω συγκατάθεση, τον Don Raffae
Ένας τζέντελμαν που έχει 6 παιδιά
ζήτησε ένα σπίτι και μας συμβουλεύουν
ο εκτιμητής μας που ο Θεός να τον συγχωρέσει
μέσα από το τροχόσπιτο μας εκτρέφει τους βίσωνες
Σε εσάς φτάνει μια κίνηση, μια λέξη
γιατί αυτός ο χριστιανός σηκώνει έναν σταυρό
με όλο το θάρρος, πήγε τρεις η ώρα
θέλετε μια πορτοκολάδα ή μήπως έναν καφέ;
Α, τι ωραίος καφές
μόνο στην φυλακή ξέρουν να τον κάνουν
με την συνταγή που μας έδωσε η μαμά του
Cicirinella, συγκάτοικου στο κελί
Α, τι ωραίος καφές
μόνο στην φυλακή ξέρουν να τον κάνουν
με την συνταγή όπως ακριβώς μας την έδωσε η μαμά του
Cicirinella, συγκάτοικου στο κελί
Εδώ υπάρχει πληθρωρισμός, υποτίμηση
και το χρηματιστήριο το έχει όποιος το έχει
εγώ δεν έχω μερίδιο και αυτός ο μισθός
είναι τόσος δα αν σκέφτομαι σαν πατέρας
Προσθέστε και την κόρη μου την Innocenza
θέλει σύζυγο, δεν έχει υπομονή
δεν σας ζητώ αυτήν την χάρη για μένα
θέλετε να σας ξυρίσω ή θα ξυριστείτε μόνος σας;
Εσείς έχετε ένα καμηλό παλτό
που στην δίκη ήσασταν ο πιο ωραίος
ένα κουστούμι καφέ ραμμένο
τουλάχιστον έτσι μας φάνηκε στην τηλεόραση
γι’ αυτόν τον γάμο σας παρακαλώ Εξοχότητα
μου το δανείζετε για να εντυπωσιάσω με την παρουσία μου
ήδη έχω τα παπούτσια και το γιλέκο
θα σας ευχαριστούσε ένα Campari ή θέλετε έναν καφέ;
Α, τι ωραίος καφές
μόνο στην φυλακή ξέρουν να τον κάνουν
με την συνταγή που μας έδωσε η μαμά του
Cicirinella, συγκάτοικου στο κελί
Α, τι ωραίος καφές
μόνο στην φυλακή ξέρουν να τον κάνουν
με την συνταγή όπως ακριβώς μας την έδωσε η μαμά του
Cicirinella, συγκάτοικου στο κελί
Εδώ δεν υπάρχει πια ευπρέπεια
τα χρυσά κελιά ποιος τα είδε ποτέ, ποιος ξέρει
αυτά είναι υποβαθμισμένα γι’ αυτό οι βρωμιάρηδες
κρατάνε την ασυλία
(Σ.τ.Μ: Αναφέρεται στους μετανοημένους που «καρφώνουν» τους μαφιόζους με τις μαρτυρίες τους)
Don Raffae, εσείς για να μιλήσουμε πολιτικά
σας το ορκίζομαι θα ήσασταν ένας άγιος
αλλά είστε εδώ μέσα και πληρώνετε
ενώ άλλοι είναι έξω και κάνουν βόλτες
Μιας και που ήμαστε στο θέμα, έχω έναν αδερφό
που εδώ και δεκαπέντε χρόνια είναι άνεργος
έχει κάνει πενήντα διαγωνισμούς
ενενήντα αιτήσεις και διακόσιες εφέσεις
εσείς που δίνετε άνεση και εργασία
Εξοχότητα, σας φιλώ και σας ικετεύω
αυτός κοιμάται με την μαμά και με εμένα

μα τι φανταστική αραβική κρέμα που έχει αυτός ο καφές!