Το «φύλο» της καρδιοπάθειας!

Οι άνδρες παθαίνουν συχνότερα και νωρίτερα στεφανιαία νόσο και εμφράγματα, αλλά οι γυναίκες νοσούν βαρύτερα από καρδιοπάθειες και έχουν χειρότερη εξέλιξη.
«Aνατομικά, δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, αν εξαιρέσουμε το γεγονός ότι οι διαστάσεις της γυναικείας καρδιάς είναι μικρότερες, ακολουθώντας κατ' αναλογία τις διαστάσεις ολόκληρου του σώματος», μάς πληροφορεί ο κ. Στεφανάδης.
Σημαντικές διαφορές, όμως, παρατηρούνται στη λειτουργικότητα. «Αυτό γίνεται έκδηλο στη συμπεριφορά του καρδιακού μυός έναντι διαφόρων παθολογικών καταστάσεων, όπως η αρτηριακή υπέρταση, η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή ανεπάρκεια και οι διάφορες αρρυθμίες», λέει ο καθηγητής. «Μια έκδηλη διαφορά είναι η αυξημένη σε σχέση με τους άνδρες καρδιακή συχνότητα (σφύξεις/λεπτό) της γυναικείας καρδιάς, όπως και μια σειρά από παραμέτρους στο γυναικείο ηλεκτροκαρδιογράφημα».

Οι ορμόνες

Κατά κύριο λόγο οι διαφορές αυτές οφείλονται στην επίδραση των γυναικείων ορμονών _ των οιστρογόνων _ στη γυναικεία καρδιά. «Εκτός όμως από τις ορμονικές διαφορές, και παρά το γεγονός ότι οι άνδρες διαφέρουν από τις γυναίκες μόνο σε ένα χρωμόσωμα από τα 46 (Χ οι γυναίκες και Υ οι άνδρες), έχουν βρεθεί διαφορές σε ορισμένα γονίδια, τα οποία υπάρχουν και στα δύο φύλα, αλλά σε διαφορετικές παραλλαγές (πολυμορφισμοί)», εξηγεί ο κ. Στεφανάδης.

Έχει παρατηρηθεί από παλιά ότι οι γυναίκες της αναπαραγωγικής προεμμηνοπαυσιακής ηλικίας απολάμβαναν μιας προστασίας από την αθηρωμάτωση και τη στεφανιαία νόσο και ότι η προστασία αυτή οφείλεται στα οιστρογόνα. Οι νέες γυναίκες έχουν χαμηλότερα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης LDL και υψηλότερα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης HDL σε σχέση με τους άνδρες της ίδιας ηλικίας και αυτό οφείλεται στην ευεργετική επίδραση των οιστρογόνων.

Οι επιπτώσεις του κοινωνικού ρόλου

Ο κοινωνικός ρόλος της γυναίκας _ συχνά απαιτητικός _ αναμφισβήτητα παίζει σημαντικό ρόλο στην επίπτωση των καρδιακών νοσημάτων. «Ο συνδυασμός της μακροζωίας των γυναικών και ο κοινωνικός αυτός ρόλος, τους επιβάλλουν να φροντίζουν τους άνδρες που πάσχουν από αθηρωματική νόσο, αφήνουν όμως την ίδια τη γυναίκα χωρίς κοινωνική και συναισθηματική υποστήριξη όταν αυτή νοσεί», τονίζει ο κ. Στεφανάδης.

«Βουβά» τα εμφράγματα στις γυναίκες

Το έμφραγμα στις γυναίκες παρουσιάζεται πιο συχνά με «άτυπα» συμπτώματα, όπως ενοχλήματα στο σαγόνι και στον αυχένα. Τα τελευταία χρόνια επικρατούσε μεταξύ των επιστημόνων η άποψη ότι το έμφραγμα του μυοκαρδίου εκδηλώνεται με διαφορετικά συμπτώματα στους άνδρες και διαφορετικά στις γυναίκες. Μελέτη, που είχε γίνει πριν έξι χρόνια από το National Institute of Health των ΗΠΑ, είχε δείξει ότι τα συμπτώματα που εμφανίζουν οι γυναίκες δεν είναι τα αναμενόμενα (πόνος, ναυτία, εφίδρωση, λαχάνιασμα) και ότι σε πολλές από αυτές, το έμφραγμα δεν εκδηλώνεται ποτέ με έντονο πόνο στον θώρακα.

Σπανιότερη αλλά πιο σοβαρή η «θηλυκή» στεφανιαία νόσος

Οι γυναίκες εμφανίζουν σπανιότερα στεφανιαία νόσο από τους άνδρες, αλλά, όταν την εμφανίσουν, αυτή είναι πιο σοβαρή από των ανδρών. «Πράγματι, η συχνότητα της στεφανιαίας νόσου και των εμφραγμάτων είναι μεγαλύτερη στους άνδρες _ ιδιαίτερα στις νεώτερες ηλικίες _ και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην προστατευτική επίδραση που ασκούν τα οιστρογόνα στις γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας», εξηγεί ο καθηγητής. «Οι γυναίκες, όμως, που παρουσιάζουν οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου αντιμετωπίζουν περισσότερες επιπλοκές, μεταξύ των οποίων αιμορραγία, εγκεφαλικά επεισόδια και θανάτους, οι οποίοι είναι διπλάσιοι στις γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών συγκριτικά με άνδρες ίδιας ηλικίας».

Όσον αφορά επίσης την καρδιακή ανεπάρκεια, αν και δεν φαίνεται να υπάρχουν διαφορές ως προς την επίπτωσή της στα δύο φύλα, η πρόγνωση των γυναικών ασθενών είναι χειρότερη.

Η πρόληψη δεν έχει φύλο

Παρά τις επιμέρους διαφορές που παρατηρούνται μεταξύ ανδρών και γυναικών, οι πρακτικές συμβουλές δεν διαφέρουν μεταξύ των δύο φύλων.

Ο κ. Στεφανάδης συμβουλεύει:

_ Mεσογειακή διατροφή.

_ Kαθημερινή σωματική άσκηση.

_ Στοπ στο τσιγάρο.

_ Σωστή ρύθμιση της πίεσης, της χοληστερόλης και του σακχάρου.

_ Τακτικός καρδιολογικός έλεγχος, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 40, οπότε παρατηρείται μεγάλη αύξηση του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα.

Η καρδιά των γυναικών

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

- Η γυναικεία καρδιά έχει μικρότερες διαστάσεις και λιγότερο βάρος

- Τα στεφανιαία αγγεία της γυναικείας καρδιάς έχουν μικρότερη διάμετρο και λεπτότερο τοίχωμα.

ΤΑ ΣΥΝ

- Προστατεύονται από έμφραγμα από τα οιστρογόνα έως την εμμηνόπαυση

- Έχουν χαμηλότερη «κακή» χοληστερόλη και υψηλότερη «καλή»

ΤΑ ΠΛΗΝ

- Έχουν περισσότερες σφίξεις ανά λεπτό

- Ασκούνται λιγότερο

- Έχουν 3 φορές συχνότερα κατάθλιψη από τους άνδρες (παράγων κινδύνου για καρδιοπάθεια)

- Κινδυνεύουν περισσότερο για καρδιαγγειακά νοσήματα από την παχυσαρκία, τον διαβήτη και την υπέρταση

- Έχουν περισσότερες επιπλοκές λόγω καρδιοπάθειας (διπλάσιες μετά το έμφραγμα από τους άνδρες) και χειρότερη πρόγνωση

πηγή: Ελληνικές μελέτες Hellenic AMI, CARDIO2000, ATTICA, GREECS και HELIOS. Framingham Heart Study.

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία