Ο Noam Chomsky είναι ίσως ο μεγαλύτερος εν ζωή γλωσσολόγος και μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες στον (ακαδημαϊκό) κόσμο. Δεν είναι τυχαίο ότι ψηφίστηκε σαν "World's Top Public Intellectual" το 2005. Στο πιο κάτω κείμενο, ο Noam Chomsky εξηγεί με τον δικό του τρόπο πως λειτουργούν τα ΜΜΕ. Απλό και κατανοητό κείμενο για ένα θέμα που δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε τόσο απλά.
***
Τα ΜΜΕ είναι κατ' αρχήν μεγάλες εταιρείες. Αποτελούν μέρος του μικρού δικτύου ατόμων και συμφερόντων, επιτυχημένων ιδιοκτητών της ιδιωτικής οικονομίας και κυβερνητικών στελεχών. Αν δεις τους ανθρώπους που βρίσκονται στις υψηλές θέσεις προγραμματισμού του κρατικού μηχανισμού κάτω από οποιανδήποτε κυβέρνηση, θα διαπιστώσεις ότι προέρχονται από τις αίθουσες συμβουλίων των επιχειρήσεων, των τραπεζών, μισής ντουζίνας δικηγορικών εταιρειών οι οποίες υπηρετούν τα επιχειρηματικά συμφέροντα κ.ο.κ.
Αυτή είναι η ίδια ομάδα ανθρώπων, τα ίδια συμφέροντα, που είναι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ. Έτσι, φυσιολογικά, μοιράζονται την ίδια αντίληψη για τον κόσμο και το γενικό συμφέρον. Αυτά σε ανώτατο επίπεδο.
Τώρα ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε χαμηλά, στο επίπεδο των συντακτών ύλης ή στο επίπεδο των δημοσιογράφων. Σ' αυτό το σημείο ανακαλύπτεις πιέσεις για να συμβιβαστείς. Ένας νέος δημοσιογράφος θα μάθει γρήγορα ότι ορισμένα πράγματα είναι προς παρουσίαση και άλλα όχι. Μπορείς να πεις τα πράγματα μ' έναν συγκεκριμένο τρόπο και δεν μπορείς να τα πεις με άλλους τρόπους. Κι αυτό το μαθαίνεις από τους συντάκτες ύλης σου, τους ανθρώπους ακριβώς πάνω από σένα, οι οποίοι το έχουν μάθει από τους από πάνω τους. Θυμήσου, οι εταιρείες είναι το ιδιωτικό ισοδύναμο αυτού που αποκαλούμε φασισμό στην πολιτική σφαίρα. Η διαδικασία λήψης των αποφάσεων σε μια εταιρεία, είναι από τα πάνω προς τα κάτω. Δίνεις διαταγές που εκτελούνται από τους κάτω κλπ, και οι διαταγές τελικά έρχονται από τους ιδιοκτήτες.
Παραπέρα, τα ΜΜΕ έχουν μια αγορά. Αυτή η αγορά είναι οι άλλες εταιρείες. Η αγορά για τα ΜΜΕ είναι οι διαφημιστές. Θυμήσου, τα ΜΜΕ δεν βγάζουν τα λεφτά τους πουλώντας σε σένα και σε μένα. Στην πραγματικότητα, κάθε αγορά εφημερίδας ή περιοδικού συνήθως τους κοστίζει χρήματα. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίον δουλεύει η πολιτική οικονομία των ΜΜΕ. Η αγορά τους είναι οι διαφημιστές, η οποία τους θέτει έναν ακόμη περιορισμό. Θέλουν να διατηρήσουν μια σχέση με το κράτος, το οποίο διατίθεται φιλικά απέναντί τους. Υπάρχει μιας μορφής διείσδυσης από πάνω και από κάτω. Ακόμη και άτομα κινούνται μ' αυτόν τον τρόπο.
Βεβαίως αυτό συμβαίνει γιατί αντιπροσωπεύουν τα ίδια συμφέροντα. Υπάρχει μια συνεχής ροή ανάμεσα στις αίθουσες συμβουλίων των εταιρειών, τους ανώτερους κρατικούς υπαλλήλους, τα διευθυντικά στελέχη των ΜΜΕ και τους ανθρώπους που βρίσκονται στις κορυφές των ΜΜΕ, τις πανεπιστημιακές ελίτ που παίζουν το παιχνίδι σύμφωνα με τους κανόνες κλπ. Όλοι αυτοί ανήκουν στην ίδια προνομιούχα ελίτ. Κερδίζουν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Αντιλαμβάνονται τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο. Εάν κάποιος από αυτούς βγει από τη γραμμή, αποκλείεται. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμη και σε πολύ υψηλό επίπεδο.
Τα ΜΜΕ σαν καθρέφτης της κοινωνίας,
Μερικές σκέψεις για τα ΜΜΕ,
Η κατασκευή της συναίνεσης (Noam Chomsky)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου