Οι μετανάστες είναι η λύση

"Οι μετανάστες μας παίρνουν τις δουλειές", "οι μετανάστες έχουν κάνει τις πόλεις μας επικίνδυνες", "να φύγουν όλοι οι μετανάστες και να μας αδειάσουν την γωνιά". Αυτές είναι απόψεις που χαμηλόφωνα ή μεγαλόφωνα εκφράζονται από πολλούς "νοικοκυραίους" ή υποστηρικτές της καθαρότητας της ελληνικής φυλής.

Οι άνθρωποι αυτοί εκτός του ότι είναι εντελώς ανιστόρητοι και δεν γνωρίζουν ότι οι μετανάστες υπήρξαν ανέκαθεν το πιο δυναμικό κομμάτι της κάθε κοινωνίας και ότι όλα τα σύγχρονα έθνη, συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του ελληνικού, υπήρξαν προϊόντα σημαντικών μεταναστευτικών ρευμάτων, αγνοούν και κάτι άλλο. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται στην έλευση των μεταναστών. Το πρόβλημα βρίσκεται στην ενσωμάτωσή τους. Άλλο είναι οι μετανάστες να γυρίζουν άνεργοι στα παγκάκια της πλατείας Βικτωρίας και της πλατείας Αμερικής και άλλο να συμβάλλουν ενεργά στην αξιοποίηση οικονομικών πόρων που αδρανούν.

Εξηγούμαι... Η Ελλάδα είναι ένα κράτος εξαιρετικά συγκεντρωτικό. Ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας και το μεγαλύτερο μέρος των οικονομικών δραστηριοτήτων βρίσκονται στην Αθήνα. Η επαρχία έχει μαραζώσει τόσο από άποψη πληθυσμού όσο και από άποψη οικονομικής ανάπτυξης. Οι μετανάστες είναι η λύση για να μπορέσουν αυτοί οι πόροι να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά και δημιουργικά. Τα παραδείγματα είναι δίπλα μας. Έρχονται από την Νότια Ιταλία, μια περιοχή φτωχή με αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με την Ελλάδα.

Το πρώτο παράδειγμα έρχεται από την Καλαβρία και από το χωριό Μπαντολάτο της Καλαβρίας, ένα εγκαταλειμμένο χωριό στις βραχώδεις ακτές της Καλαβρίας όπου πριν από λίγα χρόνια υπήρχαν μόνο μια χούφτα γέροντες και μόνο ένα 8χρονο παιδί. Όλα άλλαξαν το 1997 όταν στην κοινότητα του Μπαντολάτο έφτασε ένα πλοιάριο με κούρδους πρόσφυγες και ο δήμαρχος, μετανάστης κάποτε και αυτός στη Β. Ευρώπη, τους δέστηκε ισότιμα, πέτυχε να τους δοθεί πολιτικό άσυλο, άνοιξε τα σπίτια που είχαν εγκαταλειφθεί για να τους φιλοξενήσει και τους πρόσφερε δουλειά, καταφέρνοντας να ξαναδώσει ζωή στο χωριό, να αναζωογονήσει την οικονομία και να προσελκύσει και άλλους κατοίκους που επέστρεψαν στον τόπο τους. Το πείραμα επεκτάθηκε και σε άλλα χωριά της περιοχής που ερήμωναν λόγω της μετανάστευσης προς το βορρά ή το εξωτερικό. Το πετυχημένο πείραμα του χωριού μάλιστα αποτέλεσε το θέμα για την τελευταία 3D ταινία του γερμανού δημιουργού Βιμ Βέντερς με τίτλο "Il Volo" (Η πτήση).

Το δεύτερο παράδειγμα μας έρχεται από το χωριό Ματζάρα (Mazara del Valle) της Σικελίας (στην περιφέρεια του Τράπανι). Η Μάτζαρα ήταν ένα ακόμα χωριό εγκαταλειμμένο από τους κατοίκους της οι οποίοι μετανάστευσαν στις κοντινές πόλεις, στην Β. Ιταλία ή στο εξωτερικό ψάχνοντας για ένα καλύτερο μέλλον. Πριν από περίπου 30 χρόνια, άρχισαν να έρχονται μετανάστες, κυρίως από την Τυνησία, οι οποίοι ασχολήθηκαν με τον τομέα της αλιείας και της γεωργίας, δίνοντας πνοή στην οικονομία του χωριού. Εγκαταστάθηκαν σε εγκαταλειμμένα σπίτια, καλύβες τις χαρακτηρίζει ο σημερινός δήμαρχος της περιοχής Nicola Cristaldi, τα οποία ανακαίνισαν με δικά τους έξοδα. Τώρα αυτά τα πρώην εγκαταλειμμένα σπίτια αποτελούν την πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά του χωριού η οποία πιθανόν να οδηγήσει σε τουριστική ανάπτυξη. Σήμερα, εξαιτίας των μεταναστών που ήρθαν και αναζωογόνησαν την περιοχή, το χωριό απέτησε ρεύμα και τρεχούμενο νερό, ανέσεις που δεν είχε στην δεκαετία του '70. Σιγά σιγά αρχίζουν να επιστρέφουν και οι παλαιοί κάτοικοι. "Η πόλη μας", λέει ο δήμαρχος, "είναι μια πολυεθνική κοινωνία στην οποία προσπαθούμε να ξεπεράσουμε τις έννοιες της ανοχής και της ενσωμάτωσης. Αντίθετα μιλάμε για μια γόνιμη ανταλλαγή μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών. Οι μετανάστες έσωσαν τον τομέα της αλιείας και έτσι την οικονομία μας. Επίσης, το ιστορικό μας κέντρο ξαναπαίρνει αξία, ιδιαίτερα όσον αφορά τις αξίες των σπιτιών". Οι μετανάστες της Μάτζαρα, θεωρούν το χωριό σπίτι τους και το φροντίζουν ανάλογα.

Τα στοιχεία για το Μπαντολάτο πάρθηκαν από το "Ε" της Ελευθεροτυπίας (25.04.2010) και για την Μάτζαρα από την εφημερίδα Repubblica (26.05.2010). Αφορούν δύο πραγματικές περιπτώσεις δύο πραγματικών περιοχών οι οποίες αναζωογονήθηκαν εξαιτίας των μεταναστών. Στην Ελλάδα δεν έχουμε εγκαταλειμμένες περιοχές στην επαρχία; Δεν μπορούμε να δώσουμε ένα εγκαταλειμμένο σπίτι σε αυτούς τους ανθρώπους και να το κάνουν δικό τους; Δεν θα ήταν μια τέτοια κίνηση οξυγόνο για τις τοπικές κοινωνίες; Ελπίζω, κάποτε να μπορέσουμε να δώσουμε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Τα μοντέλα που πρέπει να ακολουθήσουμε υπάρχουν. Είναι δίπλα μας.

by Kostas