Η Ιστορία μας διδάσκει: Δολοφ. Δημοσιογράφων

Δυστυχώς έχει γίνει συνήθεια. Σύμφωνα με την Διεθνή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (International Federation of Journalists- IFJ) το 2009 σκοτώθηκαν 137 δημοσιογράφοι και άνθρωποι που δουλεύουν στα ΜΜΕ. Άλλο όμως να σκοτώνεσαι σε μια εμπόλεμη ζώνη (π.χ. Ιράκ, Αφγανιστάν) και άλλο να σκοτώνεσαι μέσα στην ίδια σου την χώρα επειδή κάποιοι ενοχλούνται από αυτά που γράφεις ή θέλουν να σου κλείσουν το στόμα γιατί αισθάνονται απειλή.

Η τραγική δολοφονία του Σωκράτη Γκιόλια μας έδωσε την αφορμή να θυμηθούμε ορισμένους άλλους δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν την ώρα του καθήκοντος σε όλον τον κόσμο. Τα ονόματά τους: Τζορτζ Πολκ, Νίκος Μομφεράτος, Χραντ Ντινκ, Πεπίνο Ιμπαστάτο, Άννα Πολιτόφσκαγια. Δυστυχώς, τα ονόματα αυτά είναι ενδεικτικά. Είναι ορισμένες περιπτώσεις δολοφονίας δημοσιογράφων που προκάλεσαν μεγάλη αίσθηση. Ο κατάλογος όμως είναι ανεξάντλητος.

Τζορτζ Πόλκ. Αμερικανός δημοσιογράφος, απεσταλμένος του δικτύου CBS στην Ελλάδα του εμφυλίου. Το πτώμα του βρέθηκε να επιπλέει στον θαλάσσιο χώρο της Θεσσαλονίκης στις 16 Μαϊου 1948. Ο Πολκ ήταν δεινός επικριτής τόσο των ανταρτών όσο και της εθνικής κυβέρνησης. Στο δωμάτιο του ξενοδοχείου όπου είχε καταλύσει στην Θεσσαλονίκη βρέθηκε ένα γράμμα το οποίο αποκάλυπτε ότι σκόπευσε να συναντηθεί κάπου στα βουνά της Πίνδου με τον ηγέτη του Δημοκρατικού Στρατού Μάρκο Βαφειάδη, για να του πάρει συνέντευξη. Η χωροφυλακή Θεσσαλονίκης που αναλαμβάνει την υπόθεση ρίχνει την ευθύνη στο ΚΚΕ και συγκεκριμένα στα στελέχη του Αδάμ Μουζενίδη και Βαγγέλη Βασβανά. Υποστηρίζει ότι οι κομμουνιστές ήθελαν νεκρό τον Πολκ για να δυσφημήσουν την εθνική κυβέρνηση στα μάτια των ΗΠΑ. Αντίθετα το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι ο Πολκ δολοφονήθηκε "για να μην έρθει στην Ελεύθερη Ελλάδα και να αποδοθεί η δολοφονία του στους δημοκρατικούς". Έπειτα αποκαλύπτεται ότι ο Μουζενίδης κατά το διάστημα της δολοφονίας του Πολκ ήταν νεκρός και ο Βασβανάς εκτός Ελλάδας. Μέχρι σήμερα κανείς δεν μπόρεσε να εξακριβώσει την ακριβή αλήθεια για την δολοφονία του. Όλοι όμως συγκλίνουν στην θεωρία της συνωμοσίας μεταξύ μυστικών υπηρεσιών (αμερικανικών, ελληνικών, βρετανικών) για να αποδοθεί το έγκλημα στους κομμουνιστές.

Νίκος Μομφεράτος. Ο Νίκος Μομφεράτος ήταν ο τελευταίος δημοσιογράφος που δολοφονήθηκε στην Ελλάδα πριν τον Σωκράτη Γκιόλια. Ήταν εκδότης της εφημερίδας Απογευματινή και σκοτώθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 1985 από την 17 Νοέμβρη. Δεν ήταν και ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου καθώς διετέλεσε Υπουργός Βιομηχανίας της Χούντας. Παρ' όλα αυτά δεν εκτελέστηκε για τον ρόλο του στην χούντα αλλά γι' αυτά που γράφονταν στην εφημερίδα του και έτσι η 17Ν κατάφερε να τον κάνει από θύτη θύμα. Σύμφωνα με την σχετική προκήρυξη, ο Μομφεράτος σκοτώθηκε επειδή χαρακτήριζε τις ενέργειες της 17Ν τρομοκρατικές και επειδή η Απογευματινή συνέβαλε στον γενικότερο αποπροσανατολισμό και την αποβλάκωση του κόσμου προβάλλοντας αισθηματικά σκάνδαλα και ημίγυμνες. Επίσης, θεωρήθηκε από την 17Ν ως πράκτορας της CIA και επίσης θεωρήθηκε ότι είχε μεγάλη επιρροή ως πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ.

Χραντ Ντινκ. Η Τουρκία έχει μια πολύ πλούσια παράδοση στις δολοφονίες δημοσιογράφων. Μία από τις τελευταίες περιπτώσεις ήταν ο Χραντ Ντινκ, αρμένικης καταγωγής δημοσιογράφος εκδότης του τουρκο-αρμένικου περιοδικού Agos ο οποίος δολοφονήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2007 από έξω από το γραφείο του από τούρκους εθνικιστές οι οποίοι θεωρούσαν την δημοσιογραφία του, και ιδιαίτερα κάποιες αναφορές στην γενοκτονία των αρμενίων ως "εθνική προδοσία". ο Ντινκ είχε καταδικαστεί αρκετές φορές από την τουρκική δικαιοσύνη εξαιτίας των άρθρων του στα οποία εξέφραζε αντιεθνικιστικές θέσεις. Το περιοδικό Agos ήταν το μόνο αρμένικο περιοδικό στην Τουρκία. Μετά την δολοφονία του, μαζικές διαδηλώσεις διοργανώθηκαν στην Τουρκία κατά των δολοφόνων και υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης.

Πεπίνο Ιμπαστάτο. Ιταλός δημοσιογράφος (έγινε μέλος της ιταλικής ομοσπονδίας δημοσιογράφων μετά τον θάνατό του) που δολοφονήθηκε στις 9 Μαϊου 1978 στο χωριό του, στο Τσίνιζι της Σικελίας σε ηλικία 30 χρόνων από την μαφία. Ο Πεπίνο Ιμπαστάτο είχε δημιουργήσει έναν ραδιοφωνικό σταθμό, το ράδιο Aut από το οποίο μιλούσε για τα πάντα: ναρκωτικά, διαφθορά, κερδοσκοπίες με το τσιμέντο, μαφιόζους και πολιτικούς που πηγαίνουν χέρι με χέρι. Μιλούσε με ονοματεπώνυμα και μιλούσε για τα πάντα μέσα στο βασίλειο της Ομερτά, του σικελικού νόμου της σιωπής. Λογικό ήταν να μην το αφήσουν να συνεχίσει να μιλάει πολύ. Μετά από 24 ολόκληρα χρόνια, το 2002, ο τοπικός αρχηγός της μαφίας Τάνο Μπανταλαμέντι καταδικάστηκε ως ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας του. Η ιστορία του Πεπίνο Ιμπαστάτο έγινε και ταινία με τον τίτλο "I cento passi" (τα 100 βήματα).

Άννα Πολιτόφσκαγια. Η Ρωσία έχει επίσης μια μακρά παράδοση στις δολοφονίες δημοσιογράφων. Ίσως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση να είναι η δολοφονία της Άννα Πολιτόφσκαγια, δημοσιογράφου πολύ γνωστής για την αντίθεσή της στην πολιτική του Πούτιν, ειδικά στην Τσετσενία η οποία δολοφονήθηκε στον ανελκυστήρα της πολυκατοικίας της στην Μόσχα στις 7 Οκτωβρίου 2006. Η Πολιτόφσκαγια, η οποία ήταν γνωστή για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την καταδίκη των αυταρχικών πρακτικών σχεδίαζε να δημοσιεύσει μια σειρά από έρευνες για πρακτικές βασανιστηρίων που εφαρμόζονταν από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες και την φιλομοσχοβίτικη κυβέρνηση της Τσετσενίας. Πριν την δολοφονία της είχαν γίνει και άλλη απόπειρα με δηλητηρίαση. Αν και το έγκλημα έχει μείνει ακόμα ανεξιχνίαστη είναι σχεδόν βέβαιο ότι διατάχτηκε από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες.

Οι άνθρωποι οι οποίοι δολοφονούνται για την υπεράσπιση της ελεύθερης έκφρασης είναι κατά την γνώμη μου ήρωες. Η ιστορία μας διδάσκει ότι πάντα υπήρχαν άνθρωποι που προσπαθούσαν να φιμώσουν ενοχλητικές φωνές. Πάντα όμως υπήρχαν και άνθρωποι που αψηφούσαν τις απειλές και υπεράσπιζαν με την ζωή τους ένα από τα πιο σημαντικά αγαθά της δημοκρατίας: το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση και στην αλήθεια.

by Kostas