Μήπως πάσχετε από το σύνδρομο του καθρέφτη ;

Υπάρχει κάποιο σημείο στο σώμα σας το οποίο δεν αντέχετε να κοιτάζετε και ίσως προσπαθείτε να κρύψετε από τους άλλους; Αποστρέφετε το βλέμμα σας όταν περνάτε από καθρέφτες;

Πολλοί από εμάς ντρέπονται ή δεν είναι ικανοποιημένοι από ένα ή περισσότερα τμήματα του σώματός τους, αλλά για μερικούς η δυσαρέσκεια γίνεται ακραία - αληθινή εμμονή ή παράνοια, συνήθως αναίτια, που τους εμποδίζει να ασχοληθούν με τη δουλειά ή τις υποχρεώσεις τους, να κυκλοφορήσουν την ημέρα ή ακόμα και να βγουν από το σπίτι για να δουν έναν γιατρό.

Τέτοιου είδους προκλήσεις αντιμετωπίζουν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που πάσχουν από σωματικήδυσμορφική διαταραχή- ένα σύνδρομο που περιγράφηκε πριν από έναν αιώνα αλλά προσφάτως αναγνωρίστηκε ως ξεχωριστή ψυχιατρική οντότητα, ενώ ακόμη πιο πρόσφατα άρχισαν να αποκωδικοποιούνται οι αιτίες του και να επινοούνται θεραπείες γι΄ αυτό.

Τα νέα ευρήματα

Ενας πρωτοπόρος ερευνητής, ο δρ Τζέιμι Ντ. Φόισνερ, και οι συνεργάτες του στην Ιατρική Σχολή Ντέιβιντ Γκέφεν του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, στο Λος Αντζελες, ανακάλυψαν προσφάτως χαρακτηριστικές διαφορές στην εγκεφαλική λειτουργία πασχόντων από σωματικήδυσμορφική διαταραχή.

Οι διαφορές αυτές εντοπίσθηκαν σε τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την επεξεργασία των οπτικών ερεθισμάτων- όσο πιο έντονα ήταν τα συμπτώματα ενός πάσχοντος τόσο πιο έντονη ήταν η εγκεφαλική δραστηριότητα σε αυτά τα τμήματα.

Όπως γράφουν οι επιστήμονες στην επιθεώρηση «Αρχεία Γενικής Ψυχιατρικής» (ΑGΡ), αυτές οι εγκεφαλικές ιδιαιτερότητες μπορεί να εξηγούν γιατί οι πάσχοντες από σωματικήδυσμορφική διαταραχή εστιάζονται σε μία «ατέλεια» του προσώπου, των μαλλιών, του δέρματος ή του σώματός τους, την οποία ουδείς άλλος μπορεί να δει- συχνά διότι απλώς δεν υπάρχει. Μπορεί επίσης να εξηγεί γιατί είναι τόσο ψυχοφθόρος αυτή η «ατέλεια» ώστε απαιτούν πεισματικά αχρείαστες αισθητικές επεμβάσεις ή στρέφονται στα ψυχοφάρμακα και στο αλκοόλ για παρηγοριά.

Η δρ Κάθριν Α. Φίλιπς, καθηγήτρια Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή Μπράουν και μία από τις κορυφαίες ειδικούς των ΗΠΑ στη σωματικήδυσμορφική διαταραχή, περιέγραψε προσφάτως το μαρτύριο που βιώνουν οι ασθενείς.

Κάποιοι περνούν ώρες μπροστά σε έναν καθρέφτη για να «φτιάξουν» τα «άσχημα» μαλλιά τους ή να καλύψουν ένα σπυράκι που μόνο οι ίδιοι βλέπουν. Άλλοι προσπαθούν τόσο επίμονα να βγάλουν ένα «σημάδι» από το δέρμα τους ώστε τελικά το ματώνουν, ενώ κάποιοι δεν βγαίνουν από το σπίτι εάν δεν καλύψουν πλήρως τα μαλλιά ή το πρόσωπό τους. Και υπάρχουν εκείνοι που τρέχουν να κρυφτούν εάν βγουν «ακάλυπτοι» και νιώσουν πως κάποιος κοιτάζει την «ατέλειά» τους.

Συνδυασμένη θεραπεία... χωρίς πλαστικές

Τα καλά νέα είναι πως παρ΄ ότι η έρευνα για τα αίτιά της βρίσκεται ακόμα σε νηπιακό στάδιο έχουν βρεθεί θεραπείες που βοηθούν μεγάλο ποσοστό των πασχόντων - εάν και εφ΄ όσον βεβαίως κατορθώσουν αυτοί να παραδεχθούν ότι έχουν πρόβλημα και να απευθυνθούν σε έναν ειδικό.

Οι δύο πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις, μεμονωμένα ή σε συνδυασμό μεταξύ τους, είναι η γνωστική - συμπεριφορική θεραπεία και η θεραπεία με φάρμακα που διεγείρουν τη δράση της σεροτονίνης (είναι μια ουσία) στον εγκέφαλο. Στη γνωστική- συμπεριφορική θεραπεία, οι ασθενείς μαθαίνουν να αναδιοργανώνουν τη σκέψη τους, να εκθέτουν την «ατέλειά» τους στους άλλους και να βλέπουν τον εαυτό τους πιο ρεαλιστικά απ΄ ό,τι έως πρότινος.

Οσον αφορά τη φαρμακευτική αγωγή, μελέτες έχουν δείξει πως τα φάρμακα αυτά είναι αποτελεσματικά στο 50% έως 75% των ασθενών. Ωστόσο, η δρ Φίλιπς προειδοποιεί ότι μπορεί να χρειασθεί θεραπεία επί τρεις μήνες για να δουν οι ασθενείς όφελος, ενώ δεν είναι ακόμη γνωστό πόσο διαρκεί το όφελος αυτό.

Αυτό που δεν αποδίδει είναι η πλαστική χειρουργική και άλλες κοσμητικές θεραπείες. Ακόμα και αν μια αισθητική παρέμβαση διορθώσει την «ατέλεια», ο πάσχων είναι πιθανόν να εντοπίσει μια άλλη και μετά μία ακόμα, με συνέπεια να μπει σε έναν φαύλο κύκλο, από τον οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει.

Το μυστικό στα γονίδια

Πού οφείλεται όμως η σωματική δυσμορφική διαταραχή; Στο βιβλίο της, το οποίο τιτλοφορείται «Understanding Βody Dysmorphic Disorder: Αn Εssential Guide» (Εκδ. Οxford University Ρress, 2009), η δρ Φίλιπς γράφει πως η αιτία ως φαίνεται αποτελεί συνδυασμό γενετικών, συναισθηματικών και νευροβιολογικών παραγόντων.

«Είναι πιθανόν τα γονίδια να αποτελούν θεμέλιο για την ανάπτυξή της», λέει, προσθέτοντας ότι στο περίπου 20% των περιπτώσεων ένας γονιός, αδελφός ή παιδί επίσης πάσχει από σωματικήδυσμορφική διαταραχή. Επιπλέον, έρευνες όπως αυτή του δρος Φόισνερ υποδηλώνουν ότι ορισμένα κυκλώματα του εγκεφάλου είναι υπερδραστήρια στα άτομα με σωματικήδυσμορφική διαταραχή.

Ενας παράγοντας που πολλοί υποθέτουν ότι παίζει ρόλο- η κοινωνική έμφαση στην εμφάνιση- είναι πολύ λιγότερο σημαντικός. Η δρ Φίλιπς λέει ότι η συχνότητα της σωματικής δυσμορφικής διαταραχής είναι η ίδια σε όλον τον κόσμο, ανεξάρτητα από τις πολιτισμικές επιρροές. Επιπλέον, σε αντίθεση με τις διατροφικές διαταραχές (όπως η νευρογενής ανορεξία και η βουλιμία) που συνήθως προσβάλλουν νεαρές γυναίκες, η δυσμορφική διαταραχή προσβάλλει εξίσου άνδρες και γυναίκες.

πηγή: tanea.gr