Σάββατο 20 Μαρτίου 2010

Ναρκοληψία: όταν ο ύπνος γίνεται ασθένεια

Είχε μόλις ακούσει ένα αστείο. Πριν προλάβει να γελάσει ένιωσε το κεφάλι του να πέφτει μπροστά. Τα πόδια του λύγισαν. Πριν προλάβει να αντιδράσει βρέθηκε στο πάτωμα. Άκουγε τα πάντα αλλά δεν μπορούσε να κουνηθεί. Αισθάνθηκε αβοήθητος. Ο γιατρός διέγνωσε επιληψία, οι εξετάσεις όμως τον διέψευσαν. Τα φάρμακα δεν τον βοήθησαν.

Ο…εφιάλτης αυτός επαναλαμβανόταν κάθε φορά που άκουγε κάτι αστείο ή ένα περιστατικό τον ξάφνιαζε. Μια δεύτερη πτώση λίγους μήνες μετά τον οδήγησε στα επείγοντα ενός νοσοκομείου.

Η παραπάνω ιστορία δεν είναι φανταστική, ούτε αποτελεί σενάριο ιατρικής σειράς για γιατρούς όπως ο Dr. Ηouse που βρίσκει την απάντηση σε ιατρικά προβλήματα για δυνατούς λύτες. Πρόκειται για περιστατικό που αποτελεί κλαστική περίπτωση ναρκοληψίας.

Οι ειδικοί επισημαίνουν πως είναι μία σπάνια πάθηση που εμφανίζεται με συχνότητα περίπου 2 – 5 ανά 10.000 κατοίκους. Στην χώρα μας εκτιμάται πως περίπου 2 – 5 χιλιάδες άτομα πάσχουν από αυτή, και παρόλο που εμφανίζεται συνήθως από την εφηβική ηλικία μπορεί να πάρει ακόμη και 15 χρόνια έως ότου να διαγνωστεί!

Οι επιπτώσεις όμως είναι δραματικές, από την στιγμή που οι ασθενείς δεν γνωρίζουν από τι πάσχουν και συνεπώς δε λαμβάνουν την απαραίτητη βοήθεια και μέτρα – τροχαία ατυχήματα, πτώσεις, πυρκαγιές από τσιγάρο, που οδηγούν σε τραυματισμούς είναι μόνον μερικοί από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν.

Οι ειδικοί έχουν πλέον εν μέρει ξεκλειδώσει τα…μυστικά της ναρκοληψίας: πρόκειται για μία διαταραχή που επηρεάζει σημαντικά τη λειτουργία των κέντρων του εγκεφάλου, τα οποία ρυθμίζουν την λειτουργία του ύπνου.

Ο νυχτερινός ύπνος των ασθενών είναι άστατος με συχνά ξυπνήματα και έντονα όνειρα που συχνά εξωτερικεύονται με φωνές και χειρονομίες. Το «μαρτύριο» συνεχίζεται και κατά την διάρκεια της ημέρας – οι πάσχοντες παρουσιάζουν εναλλαγές μεταξύ εγρήγορσης και ύπνου με ξαφνική εμφάνιση επιθυμίας για ύπνο, στην οποία δεν μπορούν να αντισταθούν. Ξαφνικά βλέπουν όνειρα που βιώνονται ως πραγματικές εικόνες και επεισόδια παράλυσης…

Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει πως στις περισσότερες των περιπτώσεων η ναρκοληψία σχετίζεται με δυσλειτουργία ή έλλειψη μίας ορμόνης που παράγεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου και ονομάζεται υποκρετίνη. Η συγκεκριμένη ουσία ασκεί ρυθμιστικό ρόλο στον ύπνο μας εξασφαλίζοντας συνεχή, αδιάκοπο ύπνο, με τα στάδια του ύπνου να εμφανίζονται αρμονικά.

Έτσι, αντιστρόφως ανάλογα, η έλλειψη της υποκρετίνης ή η δυσλειτουργία αυτή, καταστρέφει την αλληλουχία των σταδίων του ύπνου. Η φάση του ύπνου που βλέπουμε όνειρα εμφανίζεται ξαφνικά σε απρόσμενες ώρες και κατά την διάρκεια της ημέρας.

Οι ειδικοί δεν είναι βέβαιοι σε ποιον λόγο οφείλεται η δυσλειτουργία αυτή. Πιθανολογούν όμως, σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα, ότι ο ίδιος ο οργανισμός καταστρέφει τα κύτταρα που παράγουν την ορμόνη. Τα ίδια όμως κύτταρα μπορούν να καταστραφούν και μετά από ακτινοβολία του εγκεφάλου, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλικές λοιμώξεις ή άλλες παθήσεις που προσβάλλουν τον εγκέφαλο.

Τα καλά νέα είναι πως η υποκρετίνη μετράται στον εγκεφαλονωτιαίο υγρό το οποίο λαμβάνεται με οσφυονωτιαία παρακέντηση. Η εξέταση είναι απλή και ακίνδυνη και τον τελευταίο χρόνο γίνεται και στην Ελλάδα.

Μετά την διάγνωση, τι;

Οι γιατροί υπογραμμίζουν πως μέχρι στιγμής δεν υπάρχει μόνιμη λύση για την ναρκοληψία. Τα τελευταία χρόνια όμως, έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην βελτίωση της ζωής των ασθενών. Και αυτό γιατί κατ’ αρχάς η σωστή διάγνωση βοηθάει τους πάσχοντες να καταλάβουν από τι πάσχουν και να προσαρμοστούν σε ένα νέο τρόπο ζωής που θα τους ωφελήσει:

  • Οι ασθενείς πρέπει να ακολουθούν σταθερά ωράρια βραδινού ύπνου
  • Πρέπει – εάν είναι εφικτό – να λαμβάνουν 2 – 3 εικοσάλεπτους προγραμματισμένους ύπνους κατά την διάρκεια της ημέρας
  • Η εργασία σε βάρδιες πρέπει να αποκλείεται
  • Η λήψη μοδαφινίλης μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της υπνηλίας. Τα επεισόδια καταπληξίας αντιμετωπίζονται επίσης με την χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, κυρίως αναστολέων επαναπρόσληψης της σεροτινίνης.

Σημειώνεται, πως το κέντρο μελέτης ύπνου του Ευαγγγελισμού τα τελευταία δύο χρόνια έχει καταφέρει να δημιουργήσει τις υποδομές για την διάγνωση και την αντιμετώπισης της ναρκοληψίας.


πηγή: tanea.gr

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου