Σαν σήμερα, πριν από 176 χρόνια, γεννήθηκε ο Άλφρεντ Νόμπελ που αργότερα έδωσε το όνομα του σε ένα από τα πιο γνωστά βραβεία παγκοσμίως. Ποιος ήταν λοιπόν ο Νόμπελ;
Αλφρεντ Νόμπελ, η ζωή του
Ο Αλφρεντ Μπέρναρντ Νόμπελ γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου του 1833 στην Στοκχόλμη της Σουηδίας. Η μητέρα του Αντριέτα προέρχεται από πλούσια οικογένεια και ο πατέρας του Ιμμάνιουελ, πολιτικός μηχανικός, διατηρεί οικοδομική επιχείρηση κτιρίων και γεφυρών στην Στοκχόλμη, ενώ ταυτόχρονα ασχολείται με εφευρέσεις εκρηκτικών. Το 1833 κηρύσσει πτώχευση και λίγα χρόνια αργότερα μετακομίζει στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας με νέους οικονομικούς στόχους. Ο Αλφρεντ με την υπόλοιπη οικογένεια, τη μητέρα του και τα τρία αδέλφια του Λούντβιχ, Εμιλ και Ρόμπερτ, μετακομίζουν στην Φιλανδία, συνεισφέροντας με τα κέρδη από ένα μικρό παντοπωλείο, στις δύσκολες ώρες. Η οικονομική επιτυχία του Ιμάνιουελ στην Αγία Πετρούπολη δεν αργεί να έρθει. Προμηθεύει με στρατιωτικό εξοπλισμό τον Ρωσικό στρατό, ενώ παράλληλα πείθει τον Τσάρο να χρησιμοποιήσει θαλάσσιες νάρκες για την στρατιωτική άμυνα της Ρωσίας τις οποίες έχει σχεδιάσει ο ίδιος. Παράλληλα ασχολείται με την κατασκευή όπλων και τον σχεδιασμό ατμομηχανών. Ετσι, το 1842 δίνεται η δυνατότητα στην οικογένεια να μετακομίσει στη Ρωσία. Εκεί ο Αλφρεντ αποκτά μόρφωση υψηλού επιπέδου, παρακολουθώντας ιδιαίτερα μαθήματα φυσικών επιστημών, γλωσσών -στα 17 του μιλάει άπταιστα πέντε γλώσσες- και λογοτεχνίας, από επιφανείς δασκάλους.
Με προτροπή του πατέρα του συνεχίζει τις σπουδές του γύρω από την χημική μηχανική, σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Στο Παρίσι, όπου ζει και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, γνωρίζει τον Ιταλό χημικό Ασκάνιο Σομπρέρο, που εφηύρε την νιτρογλυκερίνη. Ομως, η μέχρι τότε χημική της κατάσταση δεν επιτρέπει την πρακτική χρήση της, αφού εκρήγνυται με απρόβλεπτο τρόπο κάτω από συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και πίεσης. Κάπως έτσι, ξεκινά το ενδιαφέρον του Αλφρεντ, για την σταθεροποίηση της νιτρογλυκερίνης.
Το 1852 επιστρέφει στην Αγία Πετρούπολη έπειτα από έκκληση του πατέρα του, για να ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση η οποία ανθεί λόγω του εμπορίου με τον Ρωσικό στρατό κατά την διάρκεια του πολέμου της Κριμαίας (1853-1856). Ταυτόχρονα συνεχίζει μαζί με τον πατέρα του τα πειράματα για την σταθεροποίησή της νιτρογλυκερίνης με στόχο να την καταστήσει χρήσιμη τεχνικά και εμπορεύσιμη ως εκρηκτικό. Την ίδια εποχή όμως έρχεται άλλη μία οικονομική κατάρρευση της οικογενειακής επιχείρησης του Ιμμάνιουελ Νόμπελ, λόγω της λήξης του πολέμου της Κριμαίας και ο Αλφρεντ επιστρέφει μαζί με τον πατέρα του και τον αδελφό του Εμιλ στην Σουηδία, ενώ τ’ άλλα δύο αδέλφια του ο Ρόμπερτ και ο Λούντβιχ, παραμένουν στη Ρωσία και ασχολούμενοι με πετρέλαια αποκτούν σύντομα μεγάλη περιουσία. Στη Στοκχόλμη ο Αλφρεντ συνεχίζει τις έρευνές του γύρω από την νιτρογλυκερίνη. Το 1864 σε ατύχημα κατά την διάρκεια ενός πειράματος, σκοτώνεται ο αδελφός του Εμιλ και πολλοί ακόμη εργάτες. Η Σουηδική κυβέρνηση κηρύσσει άκρως επικίνδυνη και απαγορεύει την παραγωγή της νιτρογλυκερίνης στην Στοκχόλμη και έτσι ο Αλφρεντ αναγκάζεται να μετακομίσει εκτός πόλης για να συνεχίσει τις εργασίες του. Τελικά, το 1867 καταφέρνει να καταστήσει την νιτρογλυκερίνη σταθερότερη. Την εφεύρεσή του αυτή, πατεντάρει την ίδια χρονιά με το όνομα “δυναμίτιδα”, εμπνευσμένος από την Ελληνική λέξη ''δύναμη''.
Η ζήτηση για την δυναμίτιδα είναι πολύ μεγάλη και σύντομα ο Αλφρεντ Νόμπελ γίνεται μεγαλοβιομήχανος, έχοντας στην ιδιοκτησία του 90 εργοστάσια και εργαστήρια σε 20 χώρες του κόσμου. Παράλληλα συνεχίζει τις εφευρέσεις του: εκρηκτική ζελατίνα, άκαπνη πυρίτιδα, συνθετικό καουτσούκ, συνθετικό δέρμα, τεχνητό μετάξι κλπ. Μόνο οι πατενταρισμένες εφευρέσεις το 1896 - χρονιά του θανάτου του - φτάνουν τις 355.
Ζώντας ήσυχη ζωή, είναι εργασιομανής με εύθραυστη υγεία, αγαπάει πολύ τα ταξίδια και δεν αποκτάει ποτέ οικογένεια. Πολυδιάστατη προσωπικότητα, εσωστρεφής και μοναχικός, ασχολείται και με την λογοτεχνία, διαβάζει πολύ και γράφει ποίηση και δραματικά έργα. Ενα πρωινό του 1888, σε εφημερίδα διαβάζει τον ...επικήδειό του! Ενα λάθος του συντάκτη της εφημερίδας, τον μπερδεύει με τον πραγματικό αποθανόντα που είναι ο αδελφός του, ο Λούντβιχ. Το άρθρο ανέφερε τον Αλφρεντ Νόμπελ ως τον βασιλιά της δυναμίτιδας, γνωστό ως “έμπορο του θανάτου”, αφού είχε γίνει πλούσιος κάνοντας τον πόλεμο πιο καταστροφικό με τις εφευρέσεις του. Θέλοντας να αλλάξει αυτή την αρνητική εικόνα προς το πρόσωπό του, προσφέροντας παράλληλα στην επιστήμη, συλλαμβάνει την ιδέα των ομώνυμων βραβείων την οποία αποφασίζει να υλοποιήσει μετά θάνατο με διαθήκη που συντάσσει μόνος του σ’ ένα Σουηδικό - Νορβηγικό κλαμπ του Παρισιού, παρουσία τεσσάρων Σουηδών μαρτύρων, το Νοέμβριο του 1895.
Ο Αλφρετντ Νόμπελ πέθανε στο Σαν Ρέμο της Ιταλίας στις 10 Δεκεμβρίου του 1896.
πηγή: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πώς γεννήθηκε το βραβείο Νόμπελ;
Το βραβείο εμπνεύστηκε ο Άλφρεντ Μπέρναρντ Νόμπελ, χημικός από τη Σουηδία (1833-1896). Αυτός εφηύρε τη δυναμίτιδα και αργότερα τη βαλλιστίτιδα, εκρηκτικό που χρησιμοποιείται για τη γόμωση των όλμων.
Από τις ευρεσιτεχνίες καθώς και από άλλες πρωτοβουλίες του στο βιομηχανικό τομέα δημιούργησε μια τεράστια περιουσία, την οποία δώρισε το 1895 σ' ένα ίδρυμα, με σκοπό να απονέμει κάθε χρόνο πέντε βραβεία σ' εκείνους που πρόσφεραν τις σημαντικότερες υπηρεσίες στην ανθρωπότητα στους τομείς της χημείας, της ιατρικής ή φυσιολογίας, της λογοτεχνίας, της φυσικής και της προαγωγής των καλών σχέσεων μεταξύ των λαών (βραβείο ειρήνης).
Όρισε επίσης ότι τα τέσσερα πρώτα βραβεία θα απονέμονταν από σουηδικά ιδρύματα, ενώ εκείνο για την ειρήνη από μια επιτροπή εκλεγμένη από το νορβηγικό Κοινοβούλιο. Δεν ξέρουμε ποιος είναι ο λόγος αυτής της επιλογής. Από το 1814 η Σουηδία και η Νορβηγία ενώθηκαν σ' ένα βασίλειο, αλλά στα τέλη εκείνου του αιώνα οι Νορβηγοί επεδίωκαν την απόσχιση.
Ίσως ο Νόμπελ πίστευε ότι μ' αυτό τον τρόπο θα βοηθούσε στην ειρηνική διευθέτηση του προβλήματος. Κάθε Οκτώβριο γίνονται γνωστά τα ονόματα των νικητών. Η απονομή των βραβείων στη Στοκχόλμη και στο Όσλο γίνεται στις 10 Δεκεμβρίου, επέτειο του θανάτου του Νόμπελ.
Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε το 1901. Το 1968 η Τράπεζα της Σουηδίας θέσπισε ένα επιπλέον βραβείο για την οικονομία, το οποίο ονομάστηκε Βραβείο στη Μνήμη του Νόμπελ και απονέμεται μαζί με τα υπόλοιπα.
Το βραβείο εμπνεύστηκε ο Άλφρεντ Μπέρναρντ Νόμπελ, χημικός από τη Σουηδία (1833-1896). Αυτός εφηύρε τη δυναμίτιδα και αργότερα τη βαλλιστίτιδα, εκρηκτικό που χρησιμοποιείται για τη γόμωση των όλμων.
Από τις ευρεσιτεχνίες καθώς και από άλλες πρωτοβουλίες του στο βιομηχανικό τομέα δημιούργησε μια τεράστια περιουσία, την οποία δώρισε το 1895 σ' ένα ίδρυμα, με σκοπό να απονέμει κάθε χρόνο πέντε βραβεία σ' εκείνους που πρόσφεραν τις σημαντικότερες υπηρεσίες στην ανθρωπότητα στους τομείς της χημείας, της ιατρικής ή φυσιολογίας, της λογοτεχνίας, της φυσικής και της προαγωγής των καλών σχέσεων μεταξύ των λαών (βραβείο ειρήνης).
Όρισε επίσης ότι τα τέσσερα πρώτα βραβεία θα απονέμονταν από σουηδικά ιδρύματα, ενώ εκείνο για την ειρήνη από μια επιτροπή εκλεγμένη από το νορβηγικό Κοινοβούλιο. Δεν ξέρουμε ποιος είναι ο λόγος αυτής της επιλογής. Από το 1814 η Σουηδία και η Νορβηγία ενώθηκαν σ' ένα βασίλειο, αλλά στα τέλη εκείνου του αιώνα οι Νορβηγοί επεδίωκαν την απόσχιση.
Ίσως ο Νόμπελ πίστευε ότι μ' αυτό τον τρόπο θα βοηθούσε στην ειρηνική διευθέτηση του προβλήματος. Κάθε Οκτώβριο γίνονται γνωστά τα ονόματα των νικητών. Η απονομή των βραβείων στη Στοκχόλμη και στο Όσλο γίνεται στις 10 Δεκεμβρίου, επέτειο του θανάτου του Νόμπελ.
Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε το 1901. Το 1968 η Τράπεζα της Σουηδίας θέσπισε ένα επιπλέον βραβείο για την οικονομία, το οποίο ονομάστηκε Βραβείο στη Μνήμη του Νόμπελ και απονέμεται μαζί με τα υπόλοιπα.
πηγή: focus
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου