Ο δικομματισμός ποτέ δεν πεθαίνει...

Η Ελλάδα από την ίδρυσή της και μετά είναι πάντα χωρισμένη (πολιτικά) σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Στα τέλη του 19ου αιώνα ήταν οι Τρικουπικοί με τους Δηληγιαννικούς, έπειτα οι Βενιζελικοί με τους βασιλικούς, οι κομμουνιστές με τους εθνικιστές, οι δεξιοί με τους κεντρώους, το ΠΑΣΟΚ με την Νέα Δημοκρατία. Η μοναδική φορά σε όλον τον 20ο αιώνα που ένα μικρότερο κόμμα που βρίσκεται εκτός του διπολικού συστήματος κατάφερε να ταρακουνήσει αυτόν τον δικομματισμό ήταν το 1958 όταν η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ) κατάφερε να βγει αξιωματική αντιπολίτευση και έπεσε να την φάει όλο το σύστημα (διεθνές και εγχώριο). Τα τελευταία χρόνια, πολλές φορές έχει ανακοινωθεί η πτώση του δικομματισμού και το τέλος της μεταπολίτευσης. Τίποτα από αυτά δεν γίνεται. Το δικομματικό σύστημα ζει και βασιλεύει.
Για ποιους λόγους όμως το δικομματικό σύστημα ποτέ δεν πεθαίνει; Τι το κρατά στην ζωή; Ένας κύριος λόγος που διαιωνίζει την ύπαρξή του είναι το πελατειακό σύστημα με το οποίο είναι συνδεδεμένο. Χιλιάδες μικρά και μεγάλα συμφέροντα (από τις προμήθειες δημοσίων έργων μέχρι την εξασφάλιση μιας καλής μετάθεσης ή μιας θέσης στο δημόσιο) εξαρτώνται από την επικράτηση του ενός ή του άλλου κόμματος και την εκλογή του ενός ή του άλλου βουλευτή. Στην Ελλάδα πάντα το σύστημα δούλευε έτσι, ακόμα και πριν την απελευθέρωση... Τα κόμματα εξουσίας με αυτόν τον τρόπο δημιουργούν ένα μεγάλο δίκτυο ανθρώπων που εξαρτώνται από αυτά και αποτελούν τους πιο σίγουρους ψηφοφόρους.
Δεύτερον, πολλοί πολίτες έχουν τον φόβο του αγνώστου. Φοβούνται να δοκιμάσουν κάτι απολύτως καινούριο στην κυβέρνηση. Εμπιστεύονται το παλιό το οποίο μπορεί να μην τους αρέσει, αλλά τουλάχιστον το ξέρουν. Για μια συντηρητική κατά βάση κοινωνία όπως η ελληνική, είναι πολύ σημαντικό να ξέρει με ποιους έχει να κάνει.
Ο τρίτος και κυριότερος όμως κατά την γνώμη μου λόγος είναι ότι τα μικρότερα κόμματα (κυρίως της αριστεράς) έχουν παραχωρήσει την εξουσία στους δύο μεγάλους περιόρίζοντας τους εαυτούς τους στον χώρο της αντιπολίτευσης. Τόσο το ΚΚΕ όσο και ο Συνασπισμός, μπορεί να διαμαρτύρονται για τον μη αναλογικό εκλογικό νόμο, αλλά έχουν ουσιαστικά αυτοχαρακτηριστεί ως κόμματα αντιπολίτευσης μην κάνοντας τίποτα για να βγουν στην κυβέρνηση περιοριζόμενα μόνο σε διαμαρτυρίες. Ο Συνασπισμός, όταν οι δημοσκοπήσεις του δίναν 15% και το ΠΑΣΟΚ το πλησίαζε για να του προτείνει συνεργασία δεν την δέχτηκε με κανέναν τρόπο... Όμως με τις διαμαρτυρίες, ακόμα και αν κάποιος έχει τις καλύτερες ιδέες του κόσμου, κανείς δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα. Ένα κόμμα το οποίο έχει κάποιες ιδέες και εκφράζει κάποια ιδανικά, οφείλει να προσπαθεί να πάρει την εξουσία για να εφαρμόσει αυτές τις ιδέες. Αλλιώς, αν αυτές οι ιδέες μένουν μόνο στα χαρτιά και δεν γίνεται προσπάθεια εφαρμογής τους, ένα κόμμα δεν έχει λόγο ύπαρξης. Και επειδή τόσο ο Συνασπισμός όσο και το ΚΚΕ δεν πρόκειται ποτέ να πάρουν 40% για να σχηματίσουν αυτόνομη κυβέρνηση, ο μόνος τρόπος για να εφαρμόσουν τις ιδέες τους είναι μέσω συνεργασίας (εφόσον το ΚΚΕ είναι κόμμα αντισυστημικό, αυτή η κριτική ισχύει κυρίως για τον Συνασπισμό). Αν αυτή η συνεργασία δεν επιδιώκεται από αυτά τα κόμματα, η μόνιμη κριτική δεν έχει νόημα. Γιατί όπως λέει και ο λαός, όποιος είναι έξω από τον χωρό πολλά τραγούδια λέει.

Κώστας Διαμαντής- Μπαλάσκας