Παρασκευή 24 Ιουλίου 2009

Γιατί είναι απαραίτητος ο χωρισμός κράτους-Εκκλησίας

Το κύριο άρθρο του σημερινού ''Βήματος'' αναφέρεται στην ανάγκη χωρισμού κράτους-Εκκλησίας εξ αφορμής της αντίδρασής της στην απόφαση του κράτους να γίνονται δεκτά και τα κορίτσια στα Εκκλησιαστικά Λύκεια. Πολύ σωστά: οι Ελληνίδες φορολογούνται γι'αυτό το αγαθό, έχουν λοιπόν κάθε δικαίωμα να το απολαμβάνουν. Και οι αλλόθρησκοι-άθρησκοι-ετερόδοξοι, θα προσέθετα: πιθανότατα δε θα επιθυμούσαν να κάνουν χρήση αυτού του δικαιώματος, αλλά προφανώς και το έχουν -ή πρέπει εν πάση περιπτώσει να το έχουν.Προσωπικά περισσότερο με εξοργίζει η αντίδραση της Εκκλησίας στο φιλμάκι του Κώστα Γαβρά για το νέο μουσείο της Ακρόπολης, όπου μαυροντυμένοι (κατά πάσα πιθανότητα ιερείς) σκαλίζουν τα μνημεία του Ιερού Βράχου κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Ακόμη περισσότερο η δήλωση του υπουργού Πολιτισμού πως το θέμα θα εξεταστεί και αν υπάρχει προσβολή θα αποκατασταθεί. Πώς άραγε; Λογοκρίνοντας το Γαβρά, όπως αφόρισαν τον Καζαντζάκη; Αν επιθυμεί και έχει το θάρρος η Εκκλησία να τον αφορίσει, ας το κάνει -με αφορά ίσως ως πιστό (αν είμαι), διόλου όμως ως πολίτη (που είμαι).Ειλικρινά αναρωτιέμαι από πότε η παρουσίαση της ιστορικής αλήθειας αποτελεί προσβολή, και μάλιστα από όσους συνήθως κραυγάζουν για την παραχάραξη της ιστορίας από την ΠΓΔΜ ή επικαλούνται την ιστορία για να ποριστούν περιουσιακό όφελος (βλέπε χρυσόβουλλα) όπως ακριβώς θα έκανε στη Γαλλία ένας απόγονος κάποιου βαρόνου του Καρλομάγνου, που παρουσιάζοντας ένα διάταγμα του Φράγκου ηγεμόνα θα διεκδικούσε μια δασική έκταση.Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: στο Βυζάντιο ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε Ιερό Ναό της Παναγίας της Αθηνιώτισσας και, προφανώς, η μετατροπή απαιτούσε ''τροποποιήσεις''. Δεν αναθεματίζω την Εκκλησία: βρισκόμαστε στο Μεσαίωνα, έννοιες όπως ΄''ιστορικό μνημείο'' ή ''σεβασμός στην πίστη του άλλου'' δε γίνονταν κατανοητές -τουλάχιστον με τον ίδιο τρόπο που γίνονται σήμερα.Δε χρειάζεται να επικαλεστεί κανείς τις μαρτυρίες προσκυνητών που ισχυρίζονται πως ακόμη και σήμερα στο Άγιον Όρος λιώνουν χρυσά νεκρικά στεφάνια για να ντύσουν εικόνες (μεταξύ άλλων, το υποστηρίζει ο Β. Αλεξάκης στο ''μετά Χριστόν''), είναι άλλη ιστορία η οποία εάν στέκει θα πρέπει να προβληματίσει την ίδια την Εκκλησία και να την κάνει ενδεχομένως να απολογηθεί.Η άρνηση, όμως, του ιστορικού παρελθόντος υπερβαίνει την κοινή λογική. Δε ζήτησε κανείς από τους ιερείς να απολογηθούν για τη μετατροπή του ναού (αν και κάτι τέτοιο θα αποτελούσε μάλλον δείγμα μεγαθυμίας), όπως δε ζητεί κι από το δήμαρχο της Βενετίας να απολογηθεί για τη χρήση του ως πυριτιδαποθήκης και την ανατίναξή του εξαιτίας του Μοροζίνι ή από το Γάλλο πρόεδρο για τις σφαγές κατά τη σταυροφορία (ο Πάπας βέβαια το έκανε, κι αυτό είναι δείγμα μεγαθυμίας ιδίως για κάποιον που δογματικά διατείνεται πως έχει το αλάθητο). Αυτό που θα έπρεπε να ζητεί ο υπουργός Πολιτισμού είναι εν πρώτοις να μην υπάρχουν παρεμβάσεις στην Τέχνη (εάν η Εκκλησία θίγεται, ας στραφεί στη Δικαιοσύνη) και εν δευτέροις να σέβεται την Ιστορία. Εγκαλούμε την Τουρκία που αρνείται τις γενοκτονίες των Αρμενίων και των Ποντίων, τουλάχιστον όμως εκεί η λογοκρισία γίνεται από ένα κοσμικό κράτος όπως το 19ο αιώνα. Σε μας γίνεται από εςκπροσώπους της θρησκείας, όπως το Μεσαίωνα.Θεωρητικώς, το ελληνικό κράτος προστατεύει και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η πρωτοκαθεδρία του οποίου αμφισβητείται όμως εμμέσως από το Πατριαρχείο Μόσχας, με βάση ακριβώς την ιστορία. Πρέπει επιτέλους να αποφασίσουμε εάν θα είμαστε μαζί της ή εναντίον της όμως, οι ενδιάμεσες λύσεις οδηγούν σε ενδιάμεσες -ωραιοποιημένες ίσως- πραγματικότητες. Σε τελική ανάλυση, και σε ενδιάμεση αντίληψη του ρόλου της ίδιας της θρησκείας στο τότε και στο τώρα. Αλλά επ'αυτού αποφασίζει η Οικουμενική Σύνοδος, επί του τι λέγεται όμως και τι όχι (ιδίως σε ένα έργο τέχνης) μετά βίας μπορούμε να δεχτούμε πως ακόμη και το κράτος μπορεί να αποφασίζει.Η σύνδεση κράτους-Εκκλησίας πρώτην απ'όλους βλάπτει την ίδια την Εκκλησία. Εάν δεν υπήρχε, η Εκκλησία δε θα ήταν υποχρεωμένη είτε να συμμαχήσει με τη χούντα είτε να την απορρίψει (και άρα να πάρει πολιτική θέση, άρα να περιορίσει και τους ίδιους της τους πιστούς). Βλάπτει βεβαίως και το ίδιο το κράτος, λες και έχει ανάγκη μια δημοκρατία να ορκίζονται οι εκπρόσωποί της στο όνομα του Θεού (κάτι που αν δεν απατώμαι είναι και αμαρτία). Τέτοιαν ανάγκη έχουν ενδεχομένως οι μονάρχες, για να διατρανώσουν το μοναδικό λόγο ύπαρξής τους που είναι η παράδοση (γι'αυτό και παρεκκλίνοντας από αυτήν, αποδυναμώνουν την εξουσία τους). Πιθανόν να τη νιώθουν και οι πραξικοπηματίες, μη βρίσκοντας ηθικά ερείσματα ''νομιμοποίησης'' της εξουσίας τους -πάντως μια δημοκρατία σίγουρα καμία ανάγκη δεν την έχει. Αν βεβαίως αύριο εκλέξουμε έναν πολυγαμικό Μπερλουσκόνι και κατόπιν τον επανεκλέξουμε, θα είναι ωραιότατο το θέαμα του Αρχιεπισκόπου που θα είναι αναγκασμένος να ευλογήσει έναν πρωθυπουργού που συστηματικά παραβιάζει -εν γνώσει όλων- τις δέκα εντολές.Το 1974 ήταν ίσως πολύ νωρίς για την κατοχύρωση της laïcité, οι φιλελεύθερες φωνές της νεοσύστατης τότε Νέας Δημοκρατίας δεν επέτυχαν ούτε ένα Άρθρο 16 που να μην αναφέρεται στη ''διαμόρφωση της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης'' από την παρεχόμενη από το κράτος Παιδεία. Άρθρο την αναθεώρηση του οποίου αντιμάχεται και αποτρέπει διαρκώς ο συντηρητισμός όπως εκφράζεται από διάφορες πτέρυγες της Βουλής. Το 2009 είναι ίσως ήδη πολύ αργά.Κοιτώντας τους αριθμούς, διαπιστώνει κανείς πως ζουν εδώ εκατοντάδες χιλιάδες, ίσως εκατομμύρια, μετανάστες. Κάποιοι θα φύγουν, άλλοι όμως όχι. Πώς θα τους διαμορφώσει το κράτος ελληνική εθνική συνείδηση μελλοντικά, αν πλάι της επιχειρεί να τους διαμορφώσει και θρησκευτική ή τους διαχωρίζει σε πρόβατα και ερείφια μέσα στην ίδια τάξη; Ο κ. Καρατζαφέρης γνωρίζουμε τι θα έλεγε βεβαίως, το υπόλοιπο 93% του ελληνικού λαού όμως; Το ελληνικό κράτος επιχειρεί ήδη με νομικούς χειρισμούς να προετοιμάσει και να διαμορφώσει νέο θεσμικό πλαίσιο για τους μουσουλμάνους της Θράκης, βάσει του οποίου οι μεταξύ τους διαφορές (μεταξύ άλλων: τα διαζύγια, η ενδοοικογενειακή βία κλπ) θα πάψουν να εκδικάζονται από το θρησκευτικό μουφτή και θα υπάγονται στα δικαστήρια. Εάν ως Τουρκία προσπαθούσα να αντρέψω την όλη διαδικασία, θα επεσήμαινα απλώς πως σ'αυτά τα Δικαστήρια δεσπόζει η Βρεφοκρατούσα...Η εκκοσμίκευση του κράτους μας έχει ήδη αργήσει. Θα την τολμήσουν άραγε τα κόμματα εξουσίας κατά την επόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος; Ή θα κωφεύσουν μπροστά σε εκείνο που είπε κάποιος που οι περισσότεροι εκπρόσωποί τους (δηλώνουν πως) λατρεύουν και πάντως όλοι τύποις σέβονται: «απόδοτε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ» -και εκτός αυτού, με άλλα λόγια ισχυρίζονται και τα Συντάγματα των υπόλοιπων ευρωπαϊκών δημοκρατιών...

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου