Το άλογο του Τορίνο

1889. Ένα άλογο είναι αποφασισμένο να μην υπακούσει το αφεντικό του. Ο αμαξάς δεν έχει υπομονή και το μαστιγώνει. Ένας ξένος, ένας φιλόσοφος, ο Friedrich Nietzsche ταραγμένος απο την σκηνή αγκαλιάζει τον λαιμό του αλόγου και κλαίει. Έκτοτε, θα ζησει αλλα δεκα χρόνια. Βουβός και παράφρον.

Με αυτήν, περίπου, την αφήγηση αρχίζει το πιο πρόσφατο αριστούργημα του ούγγρου σκηνοθέτη Bela Tarr. Δια μέσου ασπρόμαυρων λιτών εικόνων, ο οραματιστής δημιουργός του Satantango και των Αρμονιών του Werckmeister χειρίζεται με υψηλότατη αισθητική και τεράστια ευαισθησία τις "ζωές" των τριών πρωταγωνιστών του: ένας πατέρας, μια κόρη και το γέρικο άλογό τους. Υπάρχει όμως και ένα τέταρτο πρόσωπο, η ίσως καλύτερα να λέγαμε στοιχείο... Ένα στοιχείο - στοιχειό πανταχού παρών, που ποτέ του δεν κοπάζει, που δεν δίνει στην μίζερη ζωή των πλασμάτων αυτών ούτε λίγη ηρεμία. Έξι ατελείωτες, μονότονες μέρες, κατά την διάρκεια των οποίων τίποτα δεν μοιάζει να αλλάζει. Ναι, τίποτα δεν αλλάζει, μόνον στερεύει. Στερεύει το νερό, στερεύει το φώς, ακομα και το σάρακι παυει να ακούγεται μεσ' τη νύχτα όταν πέφτουν στα μίζερα κρεβάτια τους και υπνώνεται η σιωπή τους. Και μαζί με όλα αυτά στερεύει και η ζωή τους... Το αλογο θα αρνηθεί την κινηση, ύστερα το φαγητό και το νερό...

Ο χρόνος διανέμεται σε έξι κεφαλαια, αλλα κανείς δεν μπορεί να πει πώς θα τελειώσει η ιστορια. Το μόνο που μπορεί κανεις να πει είναι οτι αυτό το στοιχείο - στοιχειό, ο άνεμος, ο βίαιος άνεμος δεν μπορεί να είναι παρά αρνητικός τρομακτικός οιωνός. Τα πλάνα είναι αργά, και σε πόνανε με την ομορφιά τους, και μέσα από αυτήν την ομορφιά ξετυλίγεται μια τραγωδια χωρίς καθαρση, μια πετρωμένη απελπισία που την ακολουθεί η υπεροχη μονοτονία της μουσικής, που και αυτή, σαν τον άνεμο, περιγραφει τον βουβό πόνο δυο ανθρώπων - ζώων και ενός ζώου - ανθρώπου.

Υ.Γ 1: Ευτυχως υπαρχει και αυτος ο κινηματογράφος... Ευτυχώς που υπάρχει ο Bela Tarr να μας θυμίζει οτι πόνάμε και οτι και ο πόνος μας κανει ανθρωπους και δεν πρεπει να ντρεπόμαστε γι' αυτό.

Υ.Γ 2: Για όσους δεν γουσταρουν τα πόλυ αργά πλάνα ένα εχω να πώ... ΔΕΝ βαριέσαι! Kαι όπως λεει και ο ιδιος ο σκηνοθέτης: "Το μόνο που απομένει ειναι ο χρόνος. Αυτό ειναι πιθανότατα το μονο γνήσιο πράγμα - ο χρονος αυτός καθαυτός: τα χρόνια, οι μέρες, οι ώρες, τα λεπτά, και τα δευτερόλεπτα. Και ο φιλμικός χρονος επαψε να υπάρχει, απο την στιγμή που το ίδιο το φίλμ επαψε να υπαρχει. Ευτυχώς δεν υπάρχει αυθεντική φόρμα ή μια κυρίαρχη ταση. Καποιο ειδος μαζικής συνειδητοποιης, μια αναζητηση της δικής μας ψυχής, θα μπορουσε να ελαφρύνει την κατάσταση. Ή να μας σκοτώσει".

Υ.Γ 3: Η ταινία παίζεται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος στο Γκάζι και στο Ααβόρα στην Νεάπολη. Ελπίζω να συνεχίσουν να το παίζουν και αυτήν την εβδομάδα τουλάχιστον.

by Fedra