Αν η Ιστορία διδάσκει (κατά τον Χέγκελ η Ιστορία διδάσκει ότι οι λαοί και οι κυβερνήσεις δεν μαθαίνουν τίποτα από την Ιστορία), αξίζει να σταθούμε λίγο στην ιστορική απόφαση που πήρε η Εκκλησία του Δήμου στην αρχαία Αθήνα, όταν χιλιάδες πολίτες, στην πλειονότητά τους αγρότες, έχαναν την ελευθερία τους λόγω της αδυναμίας αποπληρωμής ληξιπρόθεσμων χρεών και γίνονταν δούλοι των δανειστών τους (Αριστοτέλης «Αθηναίων Πολιτεία», 1:2 και Πλούταρχος, «Σόλων» 13:2).
Αν ο Αθηναίος οφειλέτης δούλευε στα κτήματα του αφεντικού του, ο σημερινός, που χάνει σπίτι, αυτοκίνητο ή την επιχείρησή του, βρίσκεται σε χειρότερη μοίρα. Από άλλους εξαρτάται αν θα δουλέψει και πού θα δουλέψει, πώς θα ζήσει και πού θα ζήσει, αν τελικά ζήσει. Οι δανειστές δεν συγκινούνται από προσωπικά δράματα, που συνήθως προκαλούν οι ίδιοι, ενώ ξέρουν να ζητούν βοήθεια από το κράτος, δηλαδή από τους φορολογούμενους, όταν δυσκολεύονται.
Με την οικονομία τους στα όρια της κατάρρευσης, οι Αθηναίοι έδωσαν στον Σόλωνα έκτακτες εξουσίες. Αντιμέτωπος με μια εκρηκτική κατάσταση, ο μεγάλος Αθηναίος ποιητής και πολιτικός εισήγαγε μια σειρά από πρωτοποριακά μέτρα, το πρώτο από τα οποία ήταν η σεισάχθεια, δηλαδή η απόσειση του άχθους (βάρους) των χρεών. Ετσι τα χρέη προς ιδιώτες και προς το Δημόσιο παραγράφηκαν, οι υποδουλωμένοι οφειλέτες απελευθερώθηκαν και οι δημευμένες περιουσίες επεστράφησαν στους δικαιούχους.
Εχουν τα Κοινοβούλια της Ε.Ε. τη βούληση και τα κότσια να ακολουθήσουν το παράδειγμα της αθηναϊκής δημοκρατίας; Μπορούν να περιβάλουν έναν οραματιστή και τολμηρό ηγέτη με πλήρη δικαιοδοσία για να πάρει σωτήρια μέτρα; Υπάρχει σήμερα ένας Σόλωνας;
Κοντόφθαλμοι και άπληστοι, οι δανειστές δεν βλέπουν ότι με τα τοκογλυφικά επιτόκια και τους εξουθενωτικούς όρους δανεισμού εξοντώνουν τους δανειολήπτες. Είναι προς το συμφέρον τους να δώσουν στους καταχρεωμένους τη δυνατότητα να αποπληρώσουν τα χρέη τους, ανεξάρτητα από το αν και κατά πόσο φταίνε οι ίδιοι γιʼ αυτά.
Αν ο κ. Τρισέ, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ανησυχεί πράγματι για τα δημοσιονομικά της Ευρωζώνης, καλά θα κάνει να κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση. Αν οι τράπεζες χάσουν τους τόκους σε περίοδο οικονομικής κρίσης, μπορεί να σώσουν το κεφάλαιό τους. Αν οι δανειολήπτες χάσουν το εισόδημά τους ή τη δουλειά τους, οι τράπεζες θα χάσουν και το κεφάλαιο. Μέχρι πότε θα αντέχουν οι πολλοί (και οικονομικά ανίσχυροι), που αποτελούν και τη ραχοκοκαλιά της εθνικής και ευρωπαϊκής οικονομίας, να τρώνε τις σάρκες τους;
Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι ακόμη και μια επιμήκυνση αποπληρωμής του δανείου εξυπηρετεί πρωτίστως τα συμφέροντα των πιστωτών, οι οποίοι οφείλουν επιτέλους να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
του Οδυσσέα Τσαγκαράκη
- Ομότιμου καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και συγγραφέα
από τα Γράμματα Αναγνωστών στην Καθημερινή 24/12/2010
Glenti Comment: Υπογράφουμε την κάθε λέξη του άρθρου.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου