Η Σπιναλόγκα της Αιγύπτου

Πριν από 59 χρόνια, οι αιγυπτιακές αρχές ασφαλείας άρπαξαν τον Αχμέντ Άλι από το σπίτι του και τον πέταξαν μέσα σε ένα αυτοκίνητο με άγνωστο προορισμό. Ο ίδιος θυμάται: «Ένας γείτονας επικοινώνησε με τις αρχές και τους είπε πως έχω λέπρα. Εκείνες τις ημέρες, μόνο αυτό αρκούσε. Ήμουν μπερδεμένος και τρομοκρατημένος. Δεν είχα ιδέα για το πού με πήγαιναν».

Ο προορισμός ήταν το Abu Zaabal, η μοναδική πλέον αποικία λεπρών στην Αίγυπτο. Επρόκειτο για μια απομονωμένη κοινότητα της δεκαετίας του ’50, βαθιά μέσα στην αιγυπτιακή έρημο, που φυλασσόταν νυχθημερόν από την αστυνομία.

Η πρόοδος της ιατρικής επιστήμης και η αλλαγή στην αντίληψη απέναντι στη λέπρα άνοιξαν πλέον τις πόρτες του απομονωμένου Abu Zaabal. Παρά την ελευθερία που τους προσφέρθηκε, ωστόσο, οι κάτοικοι της κοινότητας αρνούνται να την εγκαταλείψουν. «Το μέρος αυτό είναι παράδεισος. Γιατί να θέλω να φύγω» δηλώνει αφοπλιστικά ο Άλι.

Το μέλλον της κοινότητας αποτελεί σήμερα αντικείμενο διαλόγου για το πως οι ασθενείς μιας από τις περισσότερο στιγματισμένες ασθένειες μπορούν να επανενταχθούν στην κοινωνία. «Οι αποικίες φτιάχνονταν σε μια εποχή που η μοναδική γνωστή θεραπεία για τη λέπρα ήταν η πλήρης καραντίνα» σημειώνει ο Dr Salah Abd El-Naby, επικεφαλής του προγράμματος λέπρας του υπουργείου Υγείας της Αιγύπτου. «Η πρακτική αυτή δεν ισχύει πλέον».

Παρά τις κυβερνητικές προσπάθειες να δοθεί ένα τέλος τη λογική της απομονωμένης κοινότητας του Abu Zaabal, οι ίδιοι οι κάτοικοι προβάλλουν αντίσταση, αρνούμενοι να αλλάξουν την τάξη πραγμάτων που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Η ιστορία του Abu Zaabal ξεκινά το 1933, όταν η αποικία για τους λεπρούς εγκαθιδρύθηκε σε μία απομονωμένη περιοχή 20 μίλια μακριά από το Κάιρο. Ενώ αρχικά είχε προγραμματιστεί να αποτελέσει μια αυτοσυντηρούμενη κοινότητα που θα αξιοποιούσε 125 εκτάρια αγροτικής γης για τις ανάγκες της, οι ασθενείς που μεταφέρθηκαν εκεί βρέθηκαν σε μια «φυλακή» με ελάχιστη επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Περιφρονημένη από τους τοπικούς αρχηγούς και με ελάχιστα μέσα για τη συντήρησή της, σύντομα η αποικία βρέθηκε σε απελπιστική κατάσταση.

Στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, μέσω επίπονων βελτιώσεων, η μεγαλύτερη αποικία λεπρών της Μέσης Ανατολής μετατράπηκε σε μια κοινότητα 6.000 κατοίκων. Τα ¾ αυτών είναι πρώην ασθενείς. Αρκετοί έχουν παντρευτεί και έχουν παιδιά, ενώ ακόμη και άνθρωποι από τον «έξω κόσμο» έχουν αναζητήσει εργασία εντός της κοινότητας. «Όλα είναι διαφορετικά τώρα» εξηγεί ο Dr Ahmed Rashad, διευθυντής του νοσοκομείου της κοινότητας. Ο ίδιος μεγάλωσε σε ένα χωριό κοντά στο Abu Zaabal και θυμάται τρομακτικές ιστορίες των παιδικών του χρόνων για την αποικία. «Η φήμη για τη λέπρα τότε ήταν τρομακτική και όλοι φοβόμασταν τους ασθενείς που ζούσαν πίσω από αυτούς τους τοίχους. Πλέον, αρκετά χρήματα έχουν δοθεί από ξένους χρηματοδότες και έχουμε φούρνο, κουζίνα, εργαστήρι παρασκευής παπουτσιών, ακόμη και εργοστάσιο παραγωγής σκουπών. Ακόμη και εκείνοι που παρουσιάζουν σοβαρές παραμορφώσεις έχουν δουλειά».

Στο Μεσαίωνα, οι λεπροί σε ορισμένα μέρη του κόσμου αναγκάζονταν να φορούν κουδούνια και να χρησιμοποιούν ξεχωριστά νομίσματα, λόγω του φόβου της μετάδοσης της ασθένειας. Μέχρι και το 1985, η λέπρα θεωρούνταν μια πολύ σοβαρή ασθένεια σε 122 χώρες.

Πρόσφατες έρευνες, ωστόσο, έδειξαν ότι το 95% των ανθρώπων έχουν φυσική ανοσία στη λέπρα και πως η ασθένεια δεν είναι κληρονομική. Τα τελευταία 20 χρόνια, 15 εκατ. ασθενείς έχουν θεραπευτεί και πλέον η ημέρες όπου η αναγκαστική καραντίνα αποτελούσε τη μοναδική μέθοδο θεραπείας της έχουν παρέλθει.

πηγή: tvxs.gr