Την επαύριο της λήξης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1945), η Ευρώπη ήταν μια κατεστραμμένη και εξαντλημένη ήπειρος. Υπό τον φόβο της διάδοσης του κομμουνισμού, οι Αμερικανοί αποφάσισαν να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση και την οικονομική ανάπτυξη της μη κομμουνιστικής (Δυτικής) Ευρώπης.
Η ίδια η Δυτική Ευρώπη, από την πλευρά της, συνειδητοποιεί ότι πρέπει να πάρει το μέλλον στα χέρια της. Εμφανίζονται οι πρώτες προτάσεις για αυτόνομη οικονομική και πολιτική πορεία. «Δεν θα υπάρξει ειρήνη για την Ευρώπη, αν τα κράτη συνεχίζουν να βασίζονται στην εθνική κυριαρχία. Οι χώρες της Ευρώπης είναι πολύ μικρές για να εγγυηθούν στους πολίτες τους την αναγκαία ευημερία και την κοινωνική πρόοδο. Τα κράτη της Ευρώπης θα πρέπει να επιλέξουν τη συνεργασία και την ομοσπονδιακή μορφή» έλεγε ο γάλλος δημόσιος υπάλληλος Ζαν Μονέ (1888-1979), που θεωρείται ο αρχιτέκτονας της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης.
Οι σκέψεις για πολιτική ενοποίηση αποδείχθηκαν πολύ πρώιμες, εξαιτίας της μεγάλης επιρροής των ΗΠΑ στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ και του ΝΑΤΟ. Αντίθετα, οι ιδέες για οικονομική ενοποίηση ήταν πιο ρεαλιστικές. Στις 9 Μαΐου 1950 ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ρομπέρ Σουμάν, προτείνει να τεθούν κάτω από κοινό έλεγχο και διοίκηση οι βιομηχανίες άνθρακα και χάλυβα της Γερμανίας και της Γαλλίας. Η πρόταση αυτή έμεινε στην ιστορίας ως Διακήρυξη Σουμάν και η 9η Μαΐου εορτάζεται ως Ημέρα της Ευρώπης, επειδή αποτέλεσε το πρώτο βήμα για τη δημιουργία της Ενωμένης Ευρώπης.
Στην πρόταση Σουμάν δίνουν θετική απάντηση, όχι μόνο η Γερμανία, αλλά και τα κράτη της «Μπενελούξ» (Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο) και η Ιταλία. Η Μεγάλη Βρετανία αρνείται για λόγους εθνικής ασφαλείας. Έτσι, γεννιέται η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) με τη Συνθήκη των Παρισίων (18 Απριλίου 1951) και πρώτο πρόεδρο τον Ζαν Μονέ. Οι δύο μεγάλοι αντίπαλοι, Γερμανία και Γαλλία, που έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για τους δύο καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους, βρίσκονται μετά από αιώνες στο ίδιο στρατόπεδο.
Η επιτυχία της ΕΚΑΧ οδηγεί τους «6» στη διεύρυνση της συνεργασίας τους και στην υπογραφή της Συνθήκη της Ρώμης, στις 25 Μαρτίου 1957. Με αυτήν εγκαθιδρύονται δύο νέοι θεσμοί: Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενεργείας (ΕΚΑΕ), που θέτει υπό κοινή διεύθυνση την ειρηνική χρήση της ατομικής ενέργειας στο πρότυπο της ΕΚΑΧ και στην πιο προωθημένη Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (Κοινή Αγορά), που αποτελεί την πρώτη μορφή τελωνειακής ένωσης μεταξύ των «6» και βασίζεται σε «τέσσερις ελευθερίες» (ελεύθερη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπων). Οι τρεις «Κοινότητες» συγχωνεύτηκαν το 1965 στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, η οποία από το 1993 ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ Ε.Ε.
1950
9 Μαΐου: Διακήρυξη Σουμάν.
1951
18 Απριλίου: Υπογράφεται η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας (ΕΚΑΕ).
1957
25 Μαρτίου 1957: Υπογράφεται η Συνθήκη της Ρώμης, που προβλέπει τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας (ΕΚΑΕ) και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (Κοινής Αγοράς).
1958
1 Ιανουαρίου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη της Ρώμης, που προβλέπει τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας (ΕΚΑΕ) και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (Κοινής Αγοράς).
1959
8 Ιουνίου: Η Ελλάδα υποβάλλει αίτηση σύνδεσης με την ΕΟΚ (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή).
31 Ιουλίου: Η Τουρκία υποβάλλει αίτηση σύνδεσης με την ΕΟΚ.
10 Σεπτεμβρίου: Αρχίζουν διαπραγματεύσεις για τη σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΟΚ (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή).
27 Σεπτεμβρίου: Αρχίζουν διαπραγματεύσεις για τη σύνδεση της Τουρκίας με την ΕΟΚ.
1961
10 Φεβρουαρίου: Οι «6» της Ε.Κ. συμφωνούν για στενότερη πολιτική συνεργασία.
1962
30 Ιουλίου: Εγκαινιάζεται η Κοινή Γεωργική Πολιτική.
1 Νοεμβρίου: Τίθεται σε ισχύ η συμφωνία σύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και ΕΟΚ. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή)
1964
1 Δεκεμβρίου: Τίθεται σε ισχύ η συμφωνία σύνδεσης μεταξύ Τουρκίας και ΕΟΚ.
1965
8 Απριλίου: Υπογράφεται η Συνθήκη Συγχώνευσης των τριών Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΟΚ, Εuratom και ΕΚΑΧ).
1967
1 Ιουλίου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη Συγχώνευσης των τριών Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΟΚ, Εuratom και ΕΚΑΧ). Στο εξής θα έχουν κοινά όργανα και μία ονομασία «Ευρωπαϊκή Κοινότητα».
1968
1 Ιουλίου: Τα έξι κράτη - μέλη καταργούν τους μεταξύ τους τελωνειακούς δασμούς και επιτρέπουν για πρώτη φορά ελεύθερες διασυνοριακές συναλλαγές.
1970
3 Φεβρουαρίου: Η Ε.Κ. διακόπτει τις διαπραγματεύσεις ένταξης της Ελλάδας, μέχρις ότου αποκατασταθεί η δημοκρατία στη χώρα.
1972
24 Απριλίου: Υιοθετείται ο Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών («Νομισματικό Φίδι»), προκειμένου να διατηρηθεί η νομισματική σταθερότητα στην Ευρώπη των «6». Είναι το πρώτο βήμα για την εισαγωγή του ευρώ, 30 χρόνια αργότερα.
1973
1 Ιανουαρίου: Πρώτη διεύρυνση της Ε.Κ. με την εισδοχή της Δανίας, της Ιρλανδίας και της Μεγάλης Βρετανίας. Η Ε.Κ. αριθμεί 9 κράτη - μέλη.
1 Ιουνίου: Τίθεται σε ισχύ η συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Κύπρου και της Ε.Κ.
1974
10 Δεκεμβρίου: Αποφασίζεται η ίδρυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. Σκοπός του, η μεταφορά χρημάτων από τις πλούσιες στις φτωχές περιφέρειες, για τη βελτίωση των υποδομών και των επικοινωνιών, την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.
1975
12 Ιουνίου: Η Ελλάδα υποβάλλει επίσημη αίτηση προσχώρησης στην Ε.Κ. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή)
1976
9 Φεβρουαρίου: Το Συμβούλιο εγκρίνει την αίτηση της Ελλάδας για προσχώρηση στην Ε.Κ. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή)
27 Ιουλίου: Επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων για την προσχώρηση της Ελλάδας στην Ε.Κ. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή)
1979
13 Μαρτίου: Τίθεται σε ισχύ το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα. Βασίζεται σε μία ευρωπαϊκή νομισματική μονάδα (ECU), η αξία της οποίας καθορίζεται από τα εθνικά νομίσματα των 9 κρατών - μελών, σύμφωνα με τη δύναμη του καθενός.
28 Μαΐου: Υπογράφεται στο περιστύλιο του Ζαππείου η συμφωνία ένταξης της Ελλάδας στην Ε.Κ. Από ελληνικής πλευράς, τη συμφωνία υπογράφει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
7 - 10 Ιουνίου: Ευρωεκλογές: Για πρώτη φορά τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται με άμεση και καθολική ψηφοφορία από τους πολίτες των 9 κρατών - μελών.
28 Ιουνίου: Η Ελληνική Βουλή επικυρώνει τη συνθήκη προσχώρησης στην Ε.Κ. Υπέρ ψηφίζουν 193 βουλευτές (175 της Νέας Δημοκρατίας, 4 του ΚΟΔΗΣΟ, 4 της Εθνικής Παράταξης, 2 της ΕΔΗΚ, 1 του ΚΚΕ Εσωτερικού, 1 της ΕΔΑ και 6 ανεξάρτητοι), κατά 104 (ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ), ενώ τρεις βουλευτές (Ιωάννης Ζίγδης, Νικήτας Βενιζέλος και Κώστας Μπαντουβάς) δηλώνουν «παρών».
1981
1 Ιανουαρίου: Η Ελλάδα 10ο μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
18 Οκτωβρίου: Βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα. Συγχρόνως οι Έλληνες εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
1983
1 Ιουλίου: Η Ελλάδα αναλαμβάνει, για πρώτη φορά, την Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Κ. (Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου)
4 - 6 Δεκεμβρίου: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στην Αθήνα, επί τη λήξει της Ελληνικής Προεδρίας. Λαμβάνονται αποφάσεις σχετικά με τη μελλοντική χρηματοδότηση της Επιτροπής, τις ανισορροπίες του προϋπολογισμού, την προσαρμογή της κοινής γεωργικής πολιτικής, την ενίσχυση των Διαρθρωτικών Ταμείων και την ανάπτυξη νέων κοινοτικών πολιτικών.
1986
1 Ιανουαρίου: Ισπανία και Πορτογαλία εισέρχονται στην Ε.Κ. που αριθμεί 12 κράτη - μέλη.
17 & 28 Φεβρουαρίου: Υπογράφεται η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη. Αποτελεί μια εκτεταμένη αναθεώρηση των Συνθηκών της Ρώμης και περιλαμβάνει θέματα, όπως Ενιαία Αγορά.
1987
14 Απριλίου: Η τουρκική κυβέρνηση υποβάλλει αίτηση προσχώρησης στην Ε.Κ.
1 Ιουλίου: Τίθεται σε ισχύ η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη.
1988
1 Ιουλίου: Η Ελλάδα αναλαμβάνει για δεύτερη φορά την Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Κ. (Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου)
2 - 3 Δεκεμβρίου: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Ρόδο, επί τη λήξει της Ελληνικής Προεδρίας. Διενεργείται απολογισμός της επιτευχθείσας προόδου προς το 1992, υπογραμμίζεται η σημασία της συνεργασίας για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης του οπτικοακουστικού δυναμικού της Ευρώπης.
1990
1 Ιουλίου: Αρχίζει να ισχύει η πρώτη φάση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ). Σε τέσσερα κράτη - μέλη (Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα και Ιρλανδία) χορηγείται ειδικό καθεστώς, λόγω της ανεπαρκούς προόδου στην οικονομική ενοποίηση.
3 Ιουλίου: Η Κύπρος υποβάλλει αίτηση προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
1992
7 Φεβρουαρίου: Υπογράφεται η «Συνθήκη του Μάαστριχτ». Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα στην ιστορία της Ε.Ε, με το οποίο θεσπίζονται σαφείς κανόνες για το μελλοντικό ενιαίο νόμισμα, την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, καθώς και για τη στενότερη συνεργασία σε θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων. Σύμφωνα με τη συνθήκη, η «Ευρωπαϊκή Κοινότητα» μετονομάζεται σε «Ευρωπαϊκή Ένωση».
1993
1 Ιανουαρίου: Τίθεται σε ισχύ η Ενιαία Αγορά, η οποία περιλαμβάνει τέσσερις βασικές ελευθερίες: ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, υπηρεσιών, προσώπων και κεφαλαίων.
1 Νοεμβρίου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη του Μάαστριχτ.
1994
1 Ιανουαρίου: Η Ελλάδα αναλαμβάνει για τρίτη φορά την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. (Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου). Αρχίζει το δεύτερο στάδιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ενοποίησης (ΟΝΕ).
24 - 25 Ιουνίου: Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην Κέρκυρα. Το βασικό θέμα είναι η εφαρμογή της Λευκής Βίβλου για την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση.
1995
1 Ιανουαρίου: Αυστρία, Φιλανδία και Σουηδία εισέρχονται στην Ε.Ε, που αριθμεί 15 κράτη - μέλη.
26 Μαρτίου: Τίθεται σε ισχύ η «Συμφωνία του Σένγκεν». Η συμφωνία θωρακίζει τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. και επιτρέπει στους πολίτες όλων των κρατών - μελών να ταξιδεύουν εντός των εσωτερικών συνόρων της Ε.Ε. χωρίς έλεγχο διαβατηρίων.
1997
2 Οκτωβρίου: Υπογράφεται η «Συνθήκη του Άμστερνταμ». Βασίζεται στα επιτεύγματα της Συνθήκης του Μάαστριχτ και περιλαμβάνει σχέδια για τη μεταρρύθμιση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, την ενίσχυση της φωνής της Ευρώπης στον κόσμο και τη διάθεση περισσότερων πόρων για την απασχόληση και τα δικαιώματα των πολιτών.
1998
16 Ιανουαρίου: Η δραχμή εντάσσεται στο μηχανισμό συναλλαγματικής ισοτιμίας του Οικονομικού και Νομισματικού Συστήματος.
1 Ιουνίου: Ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, υπεύθυνη για τη δημοσιονομική σταθερότητα στην Ευρωζώνη.
1999
1 Ιανουαρίου: 11 χώρες - μέλη (Αυστρία, Βέλγιο, Φιλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία) αποφασίζουν να αντικαταστήσουν τα εθνικά τους νομίσματα με το ευρώ («Ευρωζώνη»). Αρχίζει το τρίτο στάδιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ενοποίησης (ΟΝΕ).
1 Μαΐου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη του Άμστερνταμ.
2000
3 Μαΐου: Η Κομισιόν προτείνει την Ελλάδα ως το 12ο μέλος της Ευρωζώνης. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Σημίτη)
19 - 20 Ιουνίου: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που πραγματοποιείται στη Σάντα Μαρία ντα Φέιρα της Πορτογαλίας, εγκρίνει την είσοδο της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Σημίτη)
2001
26 Φεβρουαρίου: Υπογράφεται η «Συνθήκη της Νίκαιας» για θέματα διεύρυνσης.
2002
1 Ιανουαρίου: Τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα του ευρώ τίθενται σε κυκλοφορία στα 12 κράτη - μέλη της Ευρωζώνης: Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα, Φινλανδία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία.
28 Φεβρουαρίου: Το ευρώ γίνεται το μοναδικό νόμισμα στα 12 συμμετέχοντα κράτη μέλη, καθώς η περίοδος διπλής κυκλοφορίας φτάνει στο τέλος της.
2003
1 Ιανουαρίου: Η Ελλάδα αναλαμβάνει για τέταρτη φορά την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Σημίτη).
1 Φεβρουαρίου: Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη της Νίκαιας.
20 - 21 Ιουνίου: Πραγματοποιείται το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Θεσσαλονίκη. Γίνεται δεκτό το προσχέδιο του Ευρωσυντάγματος, που συνέταξε «επιτροπή σοφών» υπό τον Ζισκάρ Ντ' Εστέν, ενώ οι «15» εκφράζουν την πρόθεσή τους να συμπεριλάβουν στην Ε.Ε. βαλκανικές χώρες, με την προϋπόθεση ότι θα προάγουν τη δημοκρατική σταθερότητα, το κράτος δικαίου και την οικονομική ανάπτυξη.
2004
1 Μαίου: 10 νέες χώρες εισέρχονται στην Ε.Ε. (Κύπρος, Τσεχία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβακία και Σλοβενία). Η Ε.Ε. αριθμεί 25 κράτη - μέλη.
29 Οκτωβρίου: Τα 25 κράτη - μέλη υπογράφουν τη «Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης». Σκοπός του είναι η απλούστευση των διαδικασιών για τη λήψη των αποφάσεων και τη διαχείριση της πολυμελούς πλέον Ε.Ε, ενώ προβλέπει τη δημιουργία του αξιώματος του ευρωπαίου υπουργού Εξωτερικών. Για να τεθεί σε ισχύ το Ευρωσύνταγμα θα πρέπει να κυρωθεί από το σύνολο των 25 κρατών - μελών.
2005
19 Απριλίου: Η Βουλή των Ελλήνων επικυρώνει την Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη. Υπερ ψηφίζουν 268 βουλευτές (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ), κατά 17 (ΣΥΝ - ΚΚΕ), ενώ απέχουν 15.
29 Μαΐου: Οι γάλλοι ψηφοφόροι ψηφίζουν «όχι» στην επικύρωση της Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνθήκης.
1 Ιουνίου: Οι Ολλανδοί ψηφοφόροι ψηφίζουν «όχι» στην επικύρωση της Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνθήκης.
30 Ιουνίου: Η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κύπρου επικυρώνει την Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη. Υπέρ ψηφίζουν 30 βουλευτές (ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, Ευρωπαϊκό Κόμμα, ΕΔΗ, ΑΔΗΚ και Ευρωπαϊκή Δημοκρατία) και κατά 19 (ΑΚΕΛ), ενώ ένας βουλευτής απέχει.
3 Οκτωβρίου: Αρχίζουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία και την Κροατία.
2007
1 Ιανουαρίου: Η Βουλγαρία και η Ρουμανία εντάσσονται στην Ε.Ε, που αριθμεί 27 κράτη - μέλη. Η Σλοβενία γίνεται η 13η χώρα που υιοθετεί το ευρώ.
13 Δεκεμβρίου: Οι «27» υπογράφουν στη Λισαβώνα τη Νέα Μεταρρυθμιστική Συνθήκη.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου