Η ιστορία μας διδάσκει: Τρομοκρατία

Αφορμή για την σημερινή στήλη αποτέλεσε η δολοφονία του 15χρονου παιδιού μετά από την έκρηξη βόμβας στα χέρια του στα Πατήσια πριν από κάποιες μέρες. Τα περιστατικά από την ιστορία που επιλέξαμε να σας παρουσιάσουμε είναι δύο, ανάλογα με ποιο από τα δύο σενάρια επιλέγουμε για να ερμηνεύσουμε την τρομοκρατική επίθεση.

Σενάριο Α (το πιο πιθανό): Η βόμβα μπήκε κάτω από τα γραφεία της ΕΕΔΕ από τρομοκρατική οργάνωση της άκρας αριστεράς στο πλαίσιο μιας σειράς από βομβιστικές επιθέσεις που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα (η πιο πρόσφατη στα γραφεία της Χρυσής Αυγής). Η βόμβα τοποθετήθηκε λίγο πριν το συμβάν πραγματοποιηθεί, οι άνθρωποι που την τοποθέτησαν είχαν την πρόθεση να πάρουν προειδοποιητικό τηλεφώνημα αλλά δεν πρόλαβαν γιατί ο 15χρονος περιεργαζόμενος την τσάντα που περιείχε την βόμβα την ενεργοποίησε. Προκήρυξη με ανάληψη της ευθύνης δεν πρόκειται να εκδοθεί γιατί η οργάνωση η οποία θα εκδώσει την προκήρυξη θα χάσει αυτόματα και όποιο έρεισμα θα μπορούσε να έχει στον πληθυσμό.

Σενάριο Β (πιο απίθανο και πιο εφιαλτικό): Το σενάριο που υποστηρίζει η οργάνωση "Συνωμοσίες Πυρήνων της Φωτιάς" με ανακοίνωσή της στο indymedia. Η βόμβα μπήκε επίτηδες σε αυτό το σημείο και χωρίς προειδοποιητικό τηλεφώνημα ώστε να την βρει κάποιος και να υπάρξουν θύματα. Σε αυτήν την περίπτωση το πιο πιθανό είναι η βόμβα να μπήκε από ακροδεξιές τρομοκρατικές οργανώσεις και να υπάρξει προκήρυξη στο μέλλον με την οποία να γίνεται ανάληψη της ευθύνης εκτός και αν πρόκειται για ηθελημένη προβοκάτσια στημένη έτσι ώστε να κατηγορηθούν οι ακροαριστερές οργανώσεις.

Σενάριο Α: Θάνος Αξαρλιάν

Ο Θάνος Αξαρλιάν ήταν ένας 20χρονος φοιτητής ο οποίος είχε την ατυχία το μεσημέρι της 14ης Ιουλίου 1992 να περνά από την συμβολή των οδών Καραγεώργη της Σερβίας και Βουλής. Την ώρα εκείνη η 17 Νοέμβρη έκανε επίθεση με ρουκέτα στο θωρακισμένο αυτοκίνητο του τότε υπουργού Οικονομίας Γιάννη Παλαιοκρασσά. Ο Θάνος Αξαρλιάν χτυπήθηκε από την ρουκέτα και έπεσε αιμόφυρτος στο πεζοδρόμιο. Ήταν η αρχή του τέλους για την 17 Νοέμβρη η οποία στην αρχή ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής καθώς επέλεγε στόχους ιδιαίτερα μισητούς από την πλειοψηφία των πολιτών όπως ο σταθμάρχης της CIA στην Αθήνα Ρίτσαρντ Γουελς και διάφοροι βασανιστές της δικτατορίας. Η 17 Νοέμβρη τότε το κατάλαβε αν και προσπάθησε να αποποιηθεί ένας μέρος της ευθύνης γράφοντας στην προκήρυξη τα εξής: «Πριν απ' όλα θέλουμε να εκφράσουμε και γραπτά τη βαθιά και ειλικρινή μας θλίψη για τον τραγικό θάνατο του άτυχου Θάνου Αξαρλιάν και τον τραυματισμό των άλλων περαστικών. Να δηλώσουμε ότι όλοι μας συμμετέχουμε στον αβάσταχτο πόνο της οικογένειας του νεκρού και αυτό ανεξάρτητα από το γεγονός ότι οι κύριοι υπεύθυνοι, (...), είναι αυτοί που σήμερα καπηλεύονται τον θάνατό του σε βάρος μας, χύνοντας άφθονα τα κροκοδείλια δάκρυα». Και έθετε ένα θέμα για το οποίο διαψεύστηκε την επόμενη ημέρα: « ...είναι πρωτοφανές και εξωφρενικό γεγονός να μην υπάρχει επίσημο ιατρικό ανακοινωθέν των αιτιών του θανάτου του Θάνου Αξαρλιάν». Την επομένη η ιατροδικαστική εξέταση ανέφερε: «Βαρύτατες κακώσεις θώρακος - κοιλιάς, διά πλήξεως εκ θραυσμάτων εκρηκτικού μηχανισμού». Αρκετά χρόνια μετά, το 2002, νέα προκήρυξη που υπογράφτηκε από την 17Ν έγραφε «...ήταν και είναι η σκιά που θα μας ακολουθεί μέχρι να τον συναντήσουμε... Ηταν η μεγαλύτερη ατυχία στην πορεία της Οργάνωσης και το μεγαλύτερο βάρος στις ψυχές μας». Λίγα χρόνια αργότερα, κατά την διάρκεια της δίκης της 17Ν ο Δημήτρης Κουφοντίνας ζήτησε συγγνώμη από την μάνα του Θάνου, Σταυρούλα η οποία αρνήθηκε να τους συγχωρέσει λέγοντας ότι αμέσως μετά την δολοφονία είχε προσφερθεί να τους συγχωρέσει αν δέχονταν να καταθέσουν τα όπλα, πράγμα το οποίο δεν έκαναν. Από εκεί και μετά η 17Ν άρχισε να καταρρέει. Έχασε όποια λαϊκή υποστήριξη θα μπορούσε να υπάρχει και πλέον κατατάσσεται στα μυαλά των ανθρώπων σαν "τρομοκρατία" και όχι σαν "αντάρτικο πόλεως".

Το περιστατικό με τον Θάνο Αξαρλιάν έδωσε την ευκαιρία στους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν τις συνέπειες της ένοπλης πάλης που ασκείται σε καιρούς δημοκρατίας. Άνοιξε τα μυαλά στις συνέπειες της τρομοκρατίας. Εάν μας εξοργίζει η σκέψη ότι μπορεί να υπάρχουν "παράπλευρες απώλειες" σε πολέμους των ΗΠΑ (Ιράκ, Αφγανιστάν κλπ.), τότε πρέπει να μας εξοργίζει διπλά και τριπλά η σκέψη ότι μπορεί να υπάρχουν παράπλευρες απώλειες μέσα στην χώρα μας και μάλιστα σε καιρό Ειρήνης.

Σενάριο Β: Piazza Fontana

Στην Ελλάδα ευτυχώς δεν έχουμε παράδοση φονικών τρομοκρατικών επιθέσεων που έρχονται από την άκρα δεξιά. Αυτό συμβαίνει ασφαλώς επειδή η άκρα δεξιά (αλλά και γενικότερα η δεξιά πριν την μεταπολίτευση) ασκούσαν με ευλάβεια και συστηματικά το ευγενές σπορ της θεσμοθετημένης, κρατικής τρομοκρατίας. Μετά την μεταπολίτευση (και τα τραύματα που δημιούργησε η χούντα), πλέον η κοινωνία δεν ήταν έτοιμη να αποδεχτεί καθόλου την ακροδεξιά τρομοκρατία. Σήμερα δυστυχώς, κυρίως λόγω των δημογραφικών αλλαγών που έχουν γίνει στην Ελλάδα εξαιτίας του ερχομού μεταναστών, οι ακροδεξιές επιθέσεις, προς το παρόν ευτυχώς όχι φονικές, πληθαίνουν και, το χειρότερο, υπάρχει ένα μέρος της κοινωνίας το οποίο, αν δεν τις επικροτεί, δεν δείχνει να ενοχλείται από αυτές. Σε άλλες χώρες η ακροδεξιά τρομοκρατία έχει προκαλέσει χιλιάδες θύματα και γι' αυτό αν είναι αληθινό το σενάριο Β (αν και είναι το λιγότερο πιθανό) τότε είναι εφιαλτικό.

Το ιστορικό παράδειγμα που χρησιμοποιούμε εδώ έρχεται από την γειτονική μας Ιταλία. Είναι βέβαια άλλης ισχύος και άλλου βεληνεκούς από την έκρηξη στα Πατήσια, θα μπορούσαν όμως να επισημανθούν ομοιότητες. Στην Ιταλία, την δεκαετία του '70, οι ακραίοι της αριστεράς και οι ακραίοι της δεξιάς επιδίδονταν σε έναν πραγματικό πόλεμο μέσα στις πόλεις με σκοπό να προκαλέσουν χάος στο σύστημα και να επωφεληθούν από αυτό. Ήταν τα λεγόμενα "χρόνια του μολυβιού" (anni di piombo). Η διαφορά μεταξύ των ακραίων αριστερών και των ακραίων δεξιών οργανώσεων ήταν ότι οι πρώτες επέλεγαν προσεκτικά τους στόχους τους (με κορυφαία στιγμή την απαγωγή και την δολοφονία του Χριστιανοδημοκράτη πρωθυπουργού Άλντο Μόρο από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες) ενώ οι δεύτερες χτύπαγαν στα τυφλά (και όποιον πάρει ο Χάρος).

Η Piazza Fontana είναι μια πλατεία στο Μιλάνο όπου στις 12 Δεκεμβρίου 1969 έπειτα από έκρηξη μεγάλης ισχύος βόμβας σκοτώθηκαν 17 άνθρωποι ενώ υπήρχαν και 100 τραυματίες. Μετά από αρκετές δικαστικές περιπέτειες, η ευθύνη τελικά αποδόθηκε σε ακροδεξιές οργανώσεις οι οποίες ήθελαν να ακολουθήσουν αυτό που ονομάστηκε ως "στρατηγική της έντασης" ώστε να φέρουν σε χάος την χώρα και να αναλάβουν την εξουσία.

Η σφαγή της Piazza Fontana δεν ήταν η μοναδική σε αυτά τα χρόνια. Ακολούθησαν και άλλες ακόμα χειρότερες όπως η σφαγή, πάλι από βόμβα στα τυφλά, στον σιδηροδρομικό σταθμό της Μπολόνια (2 Αυγούστου 1980, 85 νεκροί- 200 τραυματίες). Η Piazza Fontana ήταν όμως η πρώτη τέτοιου είδους μεγάλης κλίμακας τρομοκρατική ενέργεια και έμεινε στην ιστορία ως η ενέργεια που εγκαινίασε την "στρατηγική της έντασης".

Όσο παράλογες και να είναι όλες οι μορφές τρομοκρατίας, η τοποθέτηση βομβών στα τυφλά είναι πιο παράλογη από την επιλογή συγκεκριμένων στόχων. Γι' αυτό και αν η βόμβα στα Πατήσια έχει κάποια σχέση με την βόμβα στην Piazza Fontana, το σενάριο (εκτός του ότι θα είναι καινούριο στην Ελλάδα) είναι εφιαλτικό.

by Kostas