The Observer
H Ανταρκτική είναι ένα τεράστιο κομμάτι γης που εισχωρεί στον Νότιο Ωκεανό. Είναι ένα τόσο αφιλόξενο μέρος, όσο μπορεί να συλλάβει η φαντασία· μια γη από πάγο και χιονοθύελλες. Η χερσόνησος, όμως, αυτόν τον καιρό βιώνει μια αξιοσημείωτη μεταμόρφωση. Στη διάρκεια των τελευταίων έξι δεκαετιών, οι θερμοκρασίες έχουν ανέβει κατά πέντε βαθμούς Κελσίου. Οι πληθυσμοί κάποιων βασικών ενοίκων της χερσονήσου, των πιγκουίνων Αντελί, φθίνουν, καθώς τα στρώματα πάγου σχίζονται και λιώνουν.
Τώρα, ας φανταστούμε την άλλη πλευρά του πλανήτη. Η ποσότητα των πάγων που καλύπτει την Αρκτική έχει πέσει στο χαμηλότερο επίπεδό της από τότε που άρχισαν να καταγράφονται τα σχετικά στοιχεία. Μέσα σε λίγες δεκαετίες, υπάρχει πιθανότητα -κατά τους θερινούς μήνες- να εξαφανίζεται το μεγαλύτερο μέρος της, όπως λένε οι ερευνητές. Οι επιπτώσεις για τα ζώα, όπως η πολική αρκούδα, θα είναι ολέθριες.
Στη μέση, σαν σάντουιτς, βρίσκεται ο υπόλοιπος κόσμος, που τώρα επηρεάζεται, σε κάθε ήπειρο, από την κλιματική αλλαγή, που προκαλούν οι αυξανόμενες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου.
Αποκαρδιωτικό μήνυμα
Ο κόσμος μας αλλάζει και απαιτείται επείγουσα δράση για να τον σώσουμε, γι' αυτό είναι βαθιά η απογοήτευση από την έκβαση της συνόδου της Κοπεγχάγης. Ο πλανήτης χρειαζόταν σχέδιο επιβίωσης. Το μήνυμα που έλαβε, όμως, ήταν μια νεφελώδης, ασαφής και αποκαρδιωτική συμφωνία. Στη συμφωνία δεν περιλαμβάνεται κανένα δεσμευτικό όριο για τις εκπομπές ρύπων σε οποιαδήποτε χώρα, ούτε και χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή των σχετικών προγραμμάτων. Αντιθέτως, οι αντιπροσωπείες απλώς παρατηρούν ότι είναι ανάγκη να συγκρατηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης κάτω από τους δύο βαθμούς Κελσίου, αριθμός που σύμφωνα με τους επιστήμονες θα αποτρέψει τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ο ακριβής μηχανισμός για την επίτευξη αυτού του στόχου θα συζητηθεί σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις. Τα κράτη υποσχέθηκαν με μισή καρδιά να υπερασπιστούν τον πλανήτη από την κλιματική αλλαγή, αλλά η πολιτική τους αποδείχθηκε ανεπαρκής στην αντιμετώπιση της κρίσης.
«Αυτή η άνευρη διακήρυξη καταδικάζει εκατομμύρια άτομα από τους πιο φτωχους λαούς του κόσμου στην πείνα, τα δεινά και τον θάνατο, καθώς η κλιματική αλλαγή επιταχύνεται», τόνισε εκπρόσωπος των Φίλων της Γης.
Το μήνυμα είναι σαφές. Οι ηγέτες μας απέτυχαν να σώσουν τον πλανήτη. Το ερώτημα είναι: ήταν πράγματι η τελευταία τους ευκαιρία; Με άλλα λόγια, έχουμε ακόμη περιθώρια να διασώσουμε κάτι από τη συμφωνία της Κοπεγχάγης; Οι περισσότεροι ηγέτες, περιλαμβανομένων των Γκόρντον Μπράουν και Μπαράκ Ομπάμα, πιστεύουν ότι η απάντηση είναι «ναι».
Υποστηρίζουν ότι η συμφωνία, παρότι δεν ορίζει σαφείς περιορισμούς στις εκπομπές ρύπων, είναι σημαντική καθώς προβλέπει τη διάθεση 30 δισ. δολαρίων έως το 2012 στον αναπτυσσόμενο κόσμο και τη σταδιακή αύξηση της ετήσιας οικονομικής βοήθειας στα 100 δισ. δολάρια έως το 2020. Αυτές είναι σημαντικές δεσμεύσεις που αναπτέρωσαν τις ελπίδες ορισμένων επιστημόνων και σχολιαστών. «Νομίζω ότι θα οδηγηθούμε σε ένα είδος δεσμευτικής συμφωνίας», δήλωσε ο Κρις Χάντινγκφορντ του Κέντρου Οικολογίας και Υδάτινων Πόρων.
Μείωση εκπομπών
Δεδομένης, όμως, της αοριστίας της συμφωνίας της Κοπεγχάγης για τις εκπομπές ρύπων, πώς ακριβώς θα περιορίσουμε το φαινόμενο του θερμοκηπίου; Εκπέμπουμε περίπου 47 δισ. τόνους αερίων του θερμοκηπίου, κυρίως διοξειδίου του άνθρακα, στην ατμόσφαιρα. Εάν πρόκειται να αποτρέψουμε την αύξηση της θερμοκρασίας πέραν των δύο βαθμών Κελσίου, οι εκπομπές ρύπων πρέπει να αρχίσουν να μειώνονται έως το 2020 και να πέσουν στους 35 δισ. τόνους έως το 2030 και στους 20 δισ. τόνους έως το 2050, λένε οι επιστήμονες. Κάθε χρόνος αδράνειας, ωστόσο, καθιστά αυτούς τους στόχους ακόμη πιο δύσκολους. Οσο περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα αφεθεί φέτος στην ατμόσφαιρα, τόσο πιο σκληρά μέτρα θα πρέπει να λάβουμε μέσα στα επόμενα χρόνια. Συσσωρεύουμε κρίσεις για τις επόμενες γενιές.
«Η δυσλειτουργία της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων και η υπερφορτωμένη ατζέντα των συνομιλιών σήμαινε ότι η αποτυχία είχε προγραμματιστεί εντός του συστήματος από την αρχή», επισήμανε ο Αντριου Πέντλετον, επιφανής αναλυτής του Ινστιτούτου Ερευνών για τη Δημόσια Πολιτική, IPPR. «Οι ηγέτες ήρθαν στην Κοπεγχάγη για να ξαναγράψουν την Ιστορία και έμειναν με μερικές σημειώσεις στο περιθώριο»...
Είναι σαφές ότι πρέπει να αναμορφώσουμε ριζικά την πολιτική για την κλιματική αλλαγή, ώστε να υπάρξει μια κανονική συμφωνία στις επόμενες διαπραγματεύσεις στο Μεξικό. Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Γκράνθαμ για την Κλιματική Αλλαγή, κ. Νίκολας Στερν πρότεινε τη συγκρότηση μιας ομάδας 20 εθνών, οι αντιπροσωπείες των οποίων θα επεξεργαστούν ένα σχέδιο συνθήκης και θα αναπτύξουν κλίμα συναίνεσης για μελλοντικές συμφωνίες. Αντιμέτωποι με μια ατζέντα απαλλαγμένη από τις ολέθριες λεπτομέρειες, οι ηγέτες μας θα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να συμφωνήσουν σ' ένα σχέδιο, που θα μας επιτρέψει να παλέψουμε το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Την ίδια ώρα, το κάθε κράτος χωριστά, αλλά και οι ενώσεις κρατών, όπως η Ε.Ε., θα πρέπει να ανακοινώσουν τις δικές τους δεσμεύσεις για τη μείωση των ρύπων.
Με λίγα λόγια, μια διεθνής συμφωνία κατά του φαινομένου του θερμοκηπίου είναι εφικτή. Μπορούμε να βγούμε από το αδιέξοδο εάν αναγνωρίσουμε τα λάθη της Κοπεγχάγης.
Η Σύνοδος
Τι πέτυχε
- Τα περισσότερα έθνη αποδέχτηκαν ότι η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας πρέπει να διατηρηθεί κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου.
- Τα βιομηχανικά έθνη δεσμεύτηκαν να δημιουργήσουν ταμείο οικονομικής ενίσχυσης του αναπτυσσόμενου κόσμου, ύψους 30 δισ. δολαρίων, για τα επόμενα τρία έτη.
- Δεσμεύτηκαν να αυξήσουν την ετήσια οικονομική βοήθεια στα 100 δισ. έως το 2020, προκειμένου τα φτωχά κράτη να προσαρμοστούν στην πράσινη τεχνολογία.
- Προβλέπεται η χρηματοδότηση των εθνών με δασικό πλούτο, προκειμένου να τον προστατέψουν από την υλοτομία και τη γεωργία.
- Διατηρείται σε ισχύ το Πρωτόκολλο του Κιότο, που επιβάλλει δεσμευτικούς περιορισμούς για τις εκπομπές ρύπων σε πλούσια κράτη.
Τι δεν πέτυχε
- Δεν ορίστηκαν στόχοι για τη μείωση των ρύπων.
- Δεν τηρήθηκε η προθεσμία για την υπογραφή μιας νομικά δεσμευτικής συνθήκης όπως είχε οριστεί στο Μπαλί το 2007.
- Δεν συμφωνήθηκε νέο χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη μιας νομικά δεσμευτικής συμφωνίας με στόχο τη μείωση των ρύπων.
- Δεν δόθηκαν εγγυήσεις ή πληροφορίες για τις πηγές στις οποίες θα βασιστούν τα ταμεία για την κλιματική αλλαγή.
Τι έπεται
- Οι διαπραγματευτές θα προσπαθήσουν να διευθετήσουν τις λεπτομέρειες για την προστασία των δασών και άλλα ζητήματα.
- Τα κράτη πρέπει να δώσουν αναφορά για τις εκπομπές ρύπων έως τα τέλη του Ιανουαρίου.
- Στη σύνοδο της αρμόδιας επιτροπής του ΟΗΕ στη Βόννη, τον Μάιο, θα εξεταστεί το θέμα των ρύπων.
- Η ετήσια σύνοδος κορυφής, με στόχο την εδραίωση μιας νομικά δεσμευτικής συμφωνίας, θα γίνει στις 7 Δεκεμβρίου 2010 στο Μεξικό.
www.kathimerini.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου